Ingilizcede Bağlaçlar
Conjunctions
A conjunction may be used to indicate the relationship between the ideas expressed in a clause and the ideas expressed in the rest of a sentence. The conjunctions in the following examples are printed in bold type.
e.g. We could go to the library, or we could go to the park.
He neither finished his homework nor studied for the test.
I went out because the sun was shining.
1. Coordinate conjunctions
Coordinate conjunctions are used to join two similar grammatical constructions; for instance, two words, two phrases or two clauses.
e.g. My friend and I will attend the meeting.
Austria is famous for the beauty of its landscape and the hospitality of its people.
The sun rose and the birds began to sing.
In these examples, the coordinate conjunction and is used to join the two words friend and I, the two phrases the beauty of its landscape and the hospitality of its people, and the two clauses the sun rose and the birds began to sing.
The most commonly used coordinate conjunctions are and, but and or. In addition, the words nor and yet may be used as coordinate conjunctions. In the following table, each coordinate conjunction is followed by its meaning and an example of its use. Note the use of inverted word order in the clause beginning with nor.
Coordinate Conjunctions
and: in addition She tried and succeeded.
but: however They tried but did not succeed.
or: alternatively Did you go out or stay at home?
nor: and neither I did not see it, nor did they.
yet: however The sun is warm, yet the air is cool.
As illustrated above, when a coordinate conjunction joins two verbs which have the same subject, the subject need not be repeated. For instance, in the example she tried and succeeded, the pronoun she acts as the subject for both the verb tried and the verb succeeded. It should also be noted that when a coordinate conjunction joins two verbs which do not have the same subject, the two coordinate clauses may be separated by a comma or semicolon, in order to make the meaning clear.
2. Correlative conjunctions
Correlative conjunctions are used in pairs, in order to show the relationship between the ideas expressed in different parts of a sentence. For instance, in the following example, the expression either … or is used to indicate that the ideas expressed in the two clauses represent two alternative choices of action.
e.g. Either you should study harder, or you should take a different course.
The most commonly used correlative conjunctions are both … and, either … or and neither … nor. In the table below, each pair of correlative conjunctions is accompanied by an example of its use. Note that in the construction if … then, the word then can usually be omitted.
Correlative Conjunctions
both … and He is both intelligent and good-natured.
either … or I will either go for a walk or read a book.
neither … nor He is neither rich nor famous.
hardly … when He had hardly begun to work, when he was interrupted.
if … then If that is true, then what happened is not surprising.
no sooner … than No sooner had I reached the corner, than the bus came.
not only … but also She is not only clever, but also hard-working.
rather … than I would rather go swimming than go to the library.
scarcely … when Scarcely had we left home, when it started to rain.
what with … and What with all her aunts, uncles and cousins, she has many relatives.
whether … or Have you decided whether you will come or not?
3. Subordinate conjunctions
As has been seen in previous chapters, subordinate clauses may begin with relative pronouns such as that, what, whatever, which, who and whom, as well as with words such as how, when, where, wherever and why. In the following examples, the subordinate clauses are underlined.
e.g. The house, which stood on a hill, could be seen for miles.
I wonder how he did that.
In addition, subordinate clauses may also begin with words which are commonly referred to as subordinate conjunctions. In the following examples, the subordinate conjunctions are printed in bold type.
e.g. Because it was cold, I wore my winter coat.
Let us wait until the rain stops.
The subordinate conjunctions below are accompanied by their meanings and examples of use.
Subordinate Conjunctions
As
1. because: As he is my friend, I will help him.
2. when: We watched as the plane took off.
After
1. later in time: After the train left, we went home.
Although or though
1. in spite of the fact that: Although it was after midnight, we did not feel tired.
Before
1. earlier than: I arrived before the stores were open.
Because
1. for the reason that: We had to wait, because we arrived early.
For
1. for, because: He is happy, for he enjoys his work.
If
1. on condition that: If she is here, we will see her.
Lest
1. for fear that: I watched closely, lest he make a mistake.
Note the use of the Subjunctive Mood in the clause with lest.
Providing or provided
1. on condition that: All will be well, providing you are careful.
Since
1. from a past time: I have been here since the sun rose.
2. as, because: Since you are here, you can help me.
So or so that
1. consequently: It was raining, so we did not go out.
2. in order that: I am saving money so I can buy a bicycle.
Note: When used with the meaning in order that, so is usually followed by that in formal English.
e.g. I am saving money so that I can buy a bicycle.
Supposing
1. if: Supposing that happens, what will you do?
Than
1. used in comparisons: He is taller than you are.
Unless
1. except when, if not: Unless he helps us, we cannot succeed.
Until or till
1. up to the time when: I will wait until I hear from you.
Whereas
1. because: Whereas this is a public building, it is open to everyone.
2. on the other hand: He is short, whereas you are tall.
Whether
1. if: I do not know whether she was invited.
While
1. at the time when: While it was snowing, we played cards.
2. on the other hand: He is rich, while his friend is poor.
3. although: While I am not an expert, I will do my best.
In addition, the following phrases are often used at the beginning of subordinate clauses.
As if
1. in a similar way: She talks as if she knows everything.
As long as
1. if: As long as we cooperate, we can finish the work easily.
2. while: He has lived there as long as I have known him.
As soon as
1. immediately when: Write to me as soon as you can.
As though
1. in a similar way: It looks as though there will be a storm.
Even if
1. in spite of a possibility: I am going out even if it rains.
In case
1. because of a possibility: Take a sweater in case it gets cold.
Or else
1. otherwise: Please be careful, or else you may have an accident.
So as to
1. in order to: I hurried so as to be on time.
Certain words, such as after, before, since and until may ******** either as prepositions or subordinate conjunctions. However it should be noted that in some cases different words must be used as prepositions and subordinate conjunctions, in order to express similar meanings. This is illustrated in the table below.
Differing Prepositions and Conjunctions
Meaning Preposition Conjunction
for this reason because of because
in spite of this despite although
at the time when during while
in a similar way like as if
In the following examples, the objects of the prepositions, and the verbs of the subordinate clauses are underlined.
Preposition: They were upset because of the delay.
Conjunction: They were upset because they were delayed.
Preposition: Despite the rain, we enjoyed ourselves.
Conjunction: Although it rained, we enjoyed ourselves.
Preposition: We stayed indoors during the storm.
Conjunction: We stayed indoors while the storm raged.
Preposition: It looks like rain.
Conjunction: It looks as if it will rain.
In the above examples, it can be seen that the prepositions because of, despite, during and like have the noun objects delay, rain and storm; whereas the subordinate conjunctions because, although, while and as if introduce subordinate clauses containing the verbs were delayed, rained, raged and will rain.
It should be noted that like is sometimes used as a subordinate conjunction in informal English.
e.g. It looks like it will rain.
However, this use of like is considered incorrect in formal English.
4. Connecting adverbs
Connecting adverbs are often used to show the relationship between the ideas expressed in a clause and the ideas expressed in a preceding clause, sentence or paragraph. In the following examples, the connecting adverbs are printed in bold type.
e.g. I wanted to study; however, I was too tired.
We knew what to expect. Therefore, we were not surprised at what happened.
In the first example, the connecting adverb however shows that there is a conflict between the idea expressed in the clause I was too tired and the idea expressed in the preceding clause I wanted to study. In the second example, the connecting adverb therefore shows that there is a cause and effect relationship between the idea expressed in the sentence we knew what to expect, and the clause we were not surprised at what happened.
Connecting adverbs are similar to conjunctions in that both may be used to introduce clauses. However, the use of connecting adverbs differs from that of conjunctions in the ways indicated below.
a. Stress and punctuation
In spoken English, a connecting adverb is usually given more stress than a conjunction. Correspondingly, in formal written English a connecting adverb is usually separated from the rest of a clause by commas, whereas a conjunction is usually not separated from the rest of a clause by commas.
In addition, in formal written English a clause containing a connecting adverb is often separated from a preceding clause by a semicolon; whereas a clause beginning with a conjunction is usually not separated from a preceding clause by a semicolon.
e.g. I wanted to study; however, I was too tired.
I wanted to study, but I was too tired.
In the first example, the connecting adverb however is preceded by a semicolon, and is separated from I was too tired by a comma. In the second example, the conjunction but is preceded by a comma rather than by a semicolon, and is not separated from I was too tired by a comma.
It should be noted that when no conjunction is present, a semicolon may be used to connect two main clauses. For example:
The clouds dispersed; the moon rose.
In this example, the two main clauses the clouds dispersed and the moon rose are connected by a semicolon rather than by a conjunction.
b. Connecting adverbs used to connect sentences
Unlike conjunctions, connecting adverbs may be used in formal English to show the relationship between ideas expressed in separate sentences. For example:
The wind was strong. Thus, I felt very cold.
In this example, the connecting adverb thus shows that there is a cause and effect relationship between the ideas expressed by the two sentences the wind was strong and I felt very cold.
In informal English, coordinate conjunctions are sometimes used to show the relationship between the ideas expressed in separate sentences. For example:
The wind was strong. And I felt very cold.
However, this use of coordinate conjunctions is considered to be grammatically incorrect in formal English.
c. Position in a clause
A subordinate conjunction must usually be placed at the beginning of a clause. However, as was seen in the discussion on adverbs, a connecting adverb may be placed at the beginning, in the middle, or at the end of a clause. This is illustrated below.
e.g. His visit was unexpected. Nevertheless, I was pleased to see him.
His visit was unexpected. I was, nevertheless, pleased to see him.
His visit was unexpected. I was pleased to see him, nevertheless.
d. Examples of connecting adverbs
The following are examples of words which may be used as connecting adverbs. Each connecting adverb is followed by its meaning and an example of its use.
Connecting Adverbs
accordingly: so He was very persuasive; accordingly, I did what he asked.
also: in addition She is my neighbor; she is also my best friend.
besides: in addition I like the job. Besides, I need the money.
consequently: so She had a fever; consequently, she stayed at home.
furthermore: in addition You should stop smoking. Furthermore, you should do it at once!
hence: for that reason He is a good friend. Hence, I was not embarrassed to ask him for help.
however: but We wanted to arrive on time; however, we were delayed by traffic.
likewise: in addition The region is beautiful. Likewise, the climate is excellent.
moreover: in addition She is very intelligent; moreover, she is very ambitious.
nevertheless: but They are proud. Nevertheless, I like them.
nonetheless: but The ascent was dangerous. Nonetheless, he decided to attempt it.
otherwise: if not, or else We should consult them; otherwise, they may be upset.
still: but It is a long way to the beach. Still, it is a fine day to go swimming.
then: 1. next, afterwards We went shopping, then we had lunch.
2. so If you are sure, then I must believe you.
therefore: for that reason I was nervous; therefore, I could not do my best.
thus: so, in this way He travelled as quickly as possible. Thus, he reached Boston the next day.
As indicated in the following table, several connecting adverbs have meanings similar to those of the conjunctions and, but or so.
A conjunction is a word that “joins”. A conjunction joins two parts of a sentence.
Here are some example conjunctions:
Coordinating Conjunctions Subordinating Conjunctions
and, but, or, nor, for, yet, so although, because, since, unless
We can consider conjunctions from three aspects.
Form
Conjunctions have three basic forms:
Single Word
for example: and, but, because, although
Compound (often ending with as or that)
for example: provided that, as long as, in order that
Correlative (surrounding an adverb or adjective)
for example: so…that
Function
Conjunctions have two basic ********s or “jobs”:
Coordinating conjunctions are used to join two parts of a sentence that are grammatically equal. The two parts may be single words or clauses, for example:
– Jack and Jill went up the hill.
– The water was warm, but I didn’t go swimming.
Subordinating conjunctions are used to join a subordinate dependent clause to a main clause, for example:
– I went swimming although it was cold.
Position
Coordinating conjunctions always come between the words or clauses that they join.
Subordinating conjunctions usually come at the beginning of the subordinate clause.
Coordinating Conjunctions
The short, simple conjunctions are called “coordinating conjunctions”:
and, but, or, nor, for, yet, so
A coordinating conjunction joins parts of a sentence (for example words or independent clauses) that are grammatically equal or similar. A coordinating conjunction shows that the elements it joins are similar in importance and structure:
_________________ + ___________________
Look at these examples – the two elements that the coordinating conjunction joins are shown in square brackets [ ]:
I like [tea] and [coffee].
[Ram likes tea], but [Anthony likes coffee].
Coordinating conjunctions always come between the words or clauses that they join.
When a coordinating conjunction joins independent clauses, it is always correct to place a comma before the conjunction:
I want to work as an interpreter in the future, so I am studying Russian at university.
However, if the independent clauses are short and well-balanced, a comma is not really essential:
She is kind so she helps people.
When “and” is used with the last word of a list, a comma is optional:
He drinks beer, whisky, wine, and rum.
He drinks beer, whisky, wine and rum.
Ingilizcede Bağlaçlar
________________________________________
Bağlaç: İki cümleciği (kelime veya cümleyi değil)birbirine bağlayan yapılardır. “Conjunction”, bağlantı anlamına gelen “junc” kökünden türemiş olup “bağlaç” anlamındadır.
Ahmet and Mehmet quarrelled. (Ahmat ve Mehmet tartıştılar.)
Bu kullanımda “and” bağlaç değil; edat gibi kullanılmıştır.
I studied hard, and the exam seem fairly easy. (Ben sıkı bir şekilde çalıştım ve sınav oldukça kolay görünüyor.)
Bu kullanımda “and” bir bağlaç olarak kullanılmıştır.
Bağlaçlar aynı kullanıma sahip olduklarından grup halinde verilecektir. Bir grup içinden birinin iyi öğrenilmesi diğerleri içinde geçerli olur. Ayrıca sınav açısından önemli olanlar işaretlenecektir.
1. ) Coordinating Conjunction:
İki cümlecik arasındaki bağlantıyı sağlayan bağlaçlardır. Tartışmalı olmasına rağmen genelde sayılarının yedi olduğu kabul edilir.
And: ve (paralellik arzeden bağlaçtır.)
But: ama, ancak, fakat (zıtlık bağlacıdır.)
Or: veya (iki alternatiften birini seçen bağlaçtır.)
Nor: ne de (or’un olumsuzu olup iki alternatiften hiç biri anlamındadır.)
So: bundan dolayı (sonuca götüren bağlaçtır.)
For: edat olarak,“için”; bağlaç olarak iki cümlecik arasında “zira” anlamındadır.
Yet: zarf olarak, “henüz”anlamında; bağlaç olarak “halbuki” anlamındadır.
Özellikle son ikisi çok iyi bilinmelidir.
***Not: Bu bağlaçların uygulanmasında üç temel özellik vardır. Bunları mutlaka iyi bilmeliyiz.
Özellik 1 : Coordinating Conjunction bağlaçları mutlaka iki cümlecik arasında bulunurlar. Peki, bu özelliği bilmenin faydası nedir? Eğer sınavda cümlelerin başında ve sonunda bir boşluk varsa ve bir bağlaç isteniyorsa bu bağlaç iki cümlecik arasında olmadığı için kesinlikle bu yedi bağlaç lardan biri olamaz.
Özellik 2 : Coordinating Conjunction bağlaçlarından önce mutlaka bir virgül (,) vardır. Bu özelliği bilmenin faydası ne olacak? Eğer sınavda ottası boş bırakılmış bir cümle var vebağlaç soruluyorsa eğer boşluktan önce bir virgül (,) yoksa bu yedi bağlaçtan biri olamaz.
Özellik 2 : Coordinating Conjunction bağlaçlarının olduğu cümleler kesinlikle baştan sona doğru çevrilir. Bunun sağlıyacağı fayda ne olabilir? Cümle tam çevrilemezse bile en azından çevirinin baştan sona olduğunu bilirsek çözümde kolaylık sağlar.
Coordinating Conjunction bağlaçlarına ve kullanım özelliklerine hakim olmak çok büyük fayda sağlar. Şimdi örneklerle kullanımlarını görelim.
İt was raining heavily, so we postponed the match. (Yağmur şiddetli bir şekilde yağıyordu, bundan dolayı maçı erteledik.)
Üç özelliğin uygulanmasına dikkat ediniz.
He studied eight hours a day, but he failed the exam again. (O günde sekiz saat çalıştı, ancak yine sınavda başarısız oldu.)
***Not: So sonuç bağlacı olduğu için kendisinden sonra, birinci cümlenin sonucu gerçekleşmiş veya gerçekleşecek bir durum vardır. Aynı şekilde “but” zıtlık bağlacıdır. Kendisinden sonra birinci cümlenin zıttı bir durum vardır. “and” paralellik arzettiği için kendisinden sonra birinci cümlenin paralelinde gerçekleşen bir durum olacaktır. Bu şekilde bağlaçların kullanımına da dikkat etmek gerekir.
They were requesting higer wages, and the employer had to give in their demand. (Onlar daha yüksek ücretler istediler, ve işveren onların taleplerine boyun eğmek zorunda kaldı.)
Give in: boyun eğmek, teslim olmak
Wage: ücret
“and, but ve so” bağlaçlarında genellikle özne ortak olduğu için ikinci kez yazılmaz. Bu yüzden (,) bu kısaltmalarda kullanılmaz. Bu ayrıntıdır. Şimdilik konuyu genel kuralları ile öğreneceğiz. Daha sonra bu ayrıntıya değinilecektir.
I wanted my son to be an engineer, yet he preferred the medicine. (Ben oğlumun bir mühendis olmasını istedim, halbuki o tıpı tercih etti.)
“but ve yet” zıtlık bağlaçlarıdır. Konuşma dilinde genellikle “but” geçer. “ yet” kullanımı ileri düzey içindir.
You must obey the rules the school, or you must leave it. (Okul kurallarına uymalısın veya okuldan ayrılmalısın.)
Virgülün (,) mantığı konuşmadaki duraklama içindir.
He didn’t call us, nor did he write to us. (O bizi aramadı, ne de bize yazdı.)
***Not: Coordinating Conjunction bağlaçlarının kullanımında istisnai bir durum vardır. “nor” bağlacı kendisinden sonra devrik bir yapı ister. Yukarıdaki örneğe dikkat ediniz.
***Not: Bu yapılarda kullanılan cümleciklere “independent clouse” denir. Cümlecikler bağımsız oldukları için aralarında zaman uyumu yoktur. Eğer böyle bir cümlenin zamanları sorulursa iki cümlecik arasında zaman uyumu aranarak çözülmemelidir. Her cümlenin kendi içine bakıp, zamanını kestirebilmek gerekir.
He arrived yesterday, but he insists on going tomorrow. (O dün geldi, ancak yarın gitmek için ısrar ediyor.)
2. ) Sentence Connector:
Bu gruptakler cümlecik değil de cümleler arasında bağlantı kurarlar. Bu özelliklerinden dolayı bağlaç tanımına uymazlar. Bu yüzden bunlara bağlaç değil de “cümle bağlayıcıları” denir.
Bu yapılarda iki cümle vardır. Birinci cümle bitmiş, noktalanmıştır. Ama ikinci cümle birinci cümleye çok uzak değil, onunla ilişkilidir. İşte bu cümle bağlayıcıları ikinci cümlenin başında, ortasında veya sonunda olabilirler.
Bu maddedekiler grup halinde verilecektir. Hepsinin kelime anlamı iyi bilinmelidir. Kullanımları aynı olduğu için birini iyi bilmek diğerlerini de bilmek anlamına gelir.
Grup: 1. İki cümle arasında paralel bir ilişki sağlayanlar
Furthermore:
Moreever:
what’s more: ayrıca (en çok kullanılan ilk ikisidir.)
İn addition:
Olso:
Grup: 2. İki cümle arasında bir zıtlık ilişki sağlayanlar
However:
Nevertheless:
Nonetheless: ancak bununla bereaber (en çok kullanılab “however”dır.)
On the contrary:
Still:
Grup: 3. Sonuca götüren bağlayıcılar
Therefore
Thus
Hence Sonuç olarak, böylece (en çok kullanılan ilk üçüdür.)
As a result
Consequently
Grup: 4. Alternatif belirten bağlayıcılar
Or else:
Otherwise: aksi taktirde
Kullanımları:
There were serious claims about him. Therefore, he had to give his resignation. (Onun hakkında ciddi iddialar vardı. Bu yüzden istifasını vermek zorunda kaldı.)
İpuçları:
1.) İki cümle olduğu için ve aralarında nokta olduğu için bağlaç kullanılamaz, connector kullanılmalıdır.
2.) Connector ikinci cümlededir. İkinci cümle connector açısından üç şekilde yazılabilir.
Therefore, he had to give his resignation.
He had to, therefore, give his resignation.
He had to give his resignation, therefore.
3.) Connector çeviride başta söylenir.
4.) Noktalı virgülden sonrada connector kullanılabilir. Çünkü ( de de cümle bitmiştir.
İt was very cold outside. However, he went out to play. (Dışarısı çok soğktu. Bunula bereaber o oynamak için dışarı çıktı.)
İki cümle arasında nokta olduğu için “connector” kullanıldı. Bu cümleyi bir bağlaç kullanarak da yazabiliriz. Bu durumda nokta yerine virgül olacaktır. Bu ki farklı yazılım anlam olarak aynı; gramatikal olarak farklıdır.
İt was very cold outside, but he went out to play. (Dışarısı çok soğktu, ancak o oynamak için dışarı çıktı.)
The results were favourable; still, we couldn’t persuade him. (Sonuçlar olumluydu; buna karşın onu ikna edemedik.)
They offered a good job; therefore, I accepted it. (Onlar iyi bir iş önerdiler; bu nedenle ben onu kabul ettim.)
We had to punish him; otherwise, he could do something else. (Biz onu cezalandırmak zorunda kaldık; aksi taktirde o başka bir şey yapabilirdi.)
***Not: “else” kelimesi “some, any, noe, very” gibi sözcüklerin türevlerinden sonra “başka” anlamında kullanılır. Bunların dışında “başka” anlamını ismlerden önce “another” kullanarak veririz.
Any, some, no, every türevleri + else anouther + noun şeklindedir.
İnflation rate was extremely high; therefore, the goverment put into effect some measures. (Enflasyon oranı son derece yüksekti; bu nedenle hükümet bazı tedbirleri yürürlüğe koydu.)
put into effect: yürülüğe koymak (“into” su birkaç kez sorulmuş)
.) Correlative Conjunction
“İlişki sağlayan bağlaçlar” demektir. En rahat öğrenilen ve sınavda en rahat görülebilen bağlaçlar bu maddedeki bağlaçlardır. Çünkü ikili sözcüklerden oluşurlar ve her iki cümleciğe de serpişirler. Önceleri bu bağlaçların bir sözcüğü boş bırakıp, diğer sözcüğünü sorarlardı. Ama artık her iki sözcüğü de boş bırakıp, zorlaştırarak soruluyor. Bu nedenle srusunda cümle iyi irdelenerek uygun bağlaca gidilmelidir. Şimdi bu grup bağlaçları yazalım
Not only ……….but also: sadece değil ……….aynı zamanda
Both ……….and: hem……….hem de
Either ……….or: ya ……….ya da (İki alternatiften biri)
Neither ……….nor: ne ……….ne de (İki alternatiften hiç biri)
Whether ……….or: gerek ……….gerekse (olsun ……….olsun)
“Not only ……….but also” ve “Both ……….and” bağlaçları anlam olarak birbirlerine yakındırlar. Eğer bir bağlaç sorusunda bu ikisi şıklarda var ise büyük bir olasılıkla ikisi de cevap değildir.
“Not only ……….but also” bağlacının kullanımında “but also” kısmında bazı istisnalar vardır. Yalnızca “but” veya yalnızca “also” olabilir. Yani bu bağlaç “not only ……….but” veya “not only ………..also” şeklinde de kullanılabilir.
Bu bağlaçta ayrıca başka bir kullanım daha da vardır. “also” de, da anlamındadır. Bu anlama gelen “as well” sözcüğü de “also” yerine kullanılabilir. Yalnız bu kullanımda önemli bir özellik vardır. “as well” sözcüğü “but”tan ayrılır ve cümle sonuna gider. Çünkü “as well” sözcüğü daima cümle sonunda yazılır. Örnek üzerinde bu özellik daha iyi anlaşılacaktır.
The robber not only shot around but also crashed everything. (Soyguncular sadece etrafa ateş etmediler, aynı zamanda her şeyi yerle bir ettiler.)
The robber not only shot around also crashed everything. (Soyguncular sadece etrafa ateş etmediler, aynı zamanda her şeyi yerle bir ettiler.)
The robber not only shot around but crashed everything. (Soyguncular sadece etrafa ateş etmediler, aynı zamanda her şeyi yerle bir ettiler.)
The robber not only shot around but crashed everything as well. (Soyguncular sadece etrafa ateş etmediler, aynı zamanda her şeyi yerle bir ettiler.)
“Not only ……….but also” ve “Both ……….and” bağlaçları anlam olarak birbirlerine yakın oldukları için yukarıdaki cümle “both ………..and” ile de yazılabilir.
The robber both shot around and crashed everything. (Soyguncular hem etrafa ateş açtılar, hem de her şeyi yerle bir ettiler.)
Görüldüğü gibi iki cümle arasında anlamca pek fark yoktur. Ama gramatikal olarak birbirinden farklıdırlar.
I both tried to learn English and to know people in England. (Ben İngiltere’de hem İnglizce öğrenmee hem de insanları tanımaya çalıştım.)
You must either obey your superior or leave such a job. (Siz ya üstünüze itaat edersiniz ya da böyle bir işi bırakırsınız.)
He neither studied nor helped his father with his business. (O ne öğrenim gördü ne de babasına işinde yardım etti.)
Bu iki bağlaç birbirlerinin olumsuzudur. Bu iki cümlede bağlaç yeri boş bırakılıp sorulursa, hangi bağlacın uygun olacağı mesajı cümle etüt edilerek çıkarılmalıdır.
Önemli Kural
Not only ……….but also bağlacının kullanımında “not only” kısmı cümlenin başına alınarak da yazılabilir. Bu kullanım bağlacın rahat görülebilmesi için yapılan bir harekettir. Bu durumda kural ihlal edildiği için telafisi gerekmektedir. Bu da “not only”den sonraki cümleciğin devrik olması ile sağlanır. Önemli bir özelliktir, iyi bilinmeli
He not only insulted his friends but also beat them. (O sadece arkadaşlarına hakaret etmedi aynı zamanda onları dövdü.)
Not only did he insult his friends but also beat them. (O sadece arkadaşlarına hakaret etmedi aynı zamanda onları dövdü.)
Sınavda “not only”nin başta kullanıldığı bir cümle verilerek devrik yapı istenir. Eğer bu kuralı bilmezsek zorlanacak bir sorudur.
Sult: üstüne atlamak
Consult: con: beraber, sult: (bir insanın) üstüne atlamak. Consult: danışmak
İnsult: in:içine, sult: (bir insanın) üstüne atlamak. İnsult:hakaret etmek
Beat: dövmek, mağlup etmek
Superior: amir, üstün
Superıority: üstünlük
4.) Adverbial (Subordinating) Conjunction
Asıl bağlaç işlevi olan bağlaç grubudur. Zarf sözcüğünü irdeliyerek mantığını anlamak gerekir. Bir zarf sözcüğünün yaptığı işi bir cümlecik de yapabilir. Bu durumda iki cümlecik olur ve birbirine bağlamak için de bir bağlaca ihtiyacımız vardır. Bu bağlaç “adverbial conjunction” olur.
I met them last week. (Ben onlarla geçen hafta karşılaştım.)
“last week”, zaman belirten bir zarf tümlecidir. Bunun yerine bir cümleck de kullanılabilir. Bu durumda bir temel cümle ve bir yan cümle olmak üzere iki cümlecik olur ve bunları birbirine bağlamak için bir bağlaca (adverbial conjunction) ihtiyacımız vardır.
I met them when we were in London. (Biz Londra’dayken onlarla karşılaştım.)
***Not: Bu bağlaç grubunu diğerlerinden ayıran önemli bir özellik vardır ki çok önemli ve mutlaka iyi bilinmelidir. Bu bağlaçlar anlamlarını yan cümleciğin fiiline yüklerler.
Zarfların kullanılma özelliğininden zarfın başa alınabileceğini hatırlayınız. Bu durumda Zarf cümleciği de başa alınabilir. Yani yukarıdaki cümleyi şöyle de yazabiliriz.
When we were in London, I met them. (Biz Londra’dayken onlarla karşılaştım.)
When you are at home, ………. (Siz evde olduğunuzda, ………)
When you were at home, ………. (Siz evde olduğunuzda, ………)
While you are studing, ……….. (Siz çalışırken………)
While you were studing, ……….. (Siz çalışırken………)
Görüldüğü gibi bu bağlaçlarda bağlacın anlamı yükleme eklendiğinden zamanın ne olduğu kayboluyor. Bu nedenle bu grup bağlaçlarda zaman uyumu vardır. Temel cümlenin zamanına göre yan cümleciğin zamanı tespit edilir. Bu zaman uyumu çok önemlidir. Fazla sayıda örnek çözülerek hakim olunabilir.
Adverbial Conjunction’ları anlamlarına göre gruplara ayırarak inceliyeceğiz. Her grup için hem tek tek anlamları hem de kullanım özellikleri verilecektir. Özellikle KPDS açısından önemli olan özelliklerine dikkat çekilecektir.
Grup 1: Time Conjunction: Zaman bağlaçlarıdır. Eylemin ne zaman yapıldığını belirlerler.
When: ……….dığı zaman
After: ……….den sonra
Befor: ……….den önce
As: ……….iken
While: ……….iken
Just as: ……….tam iken
Until / Till: ……….ceye kadar
By the time: ……….ceye kadar
Since: ……….dığından beri
As soon as: ……….ir, ……….imez
As long as: ……….dığı sürece
Once: ………..ce / ca
No sooner ……….than: …..mesi ile …..mesi bir oldu
Hardly / Scarcely ……….when: tam …………mıştı ki ………..oldu
Son ikisinin yapısı farklı olmasına rağmen aslında anlamları aynıdır. Önceleri sıkça bu ikisi sorulurdu.
Time bağlaçlarından en önemlileri yukarıya alındı. Anlamları ile birlikte çok iyi bilinmeli. Direk bir soru kesin gelir. Ayrıca iyi bilinmesi sınavın anlama yönelik sorularında büyük kolaylık sağlar.
Kullanımları
1.) Zaman bağlaçlarının olduğu cümlecikte hiç bir future tense kullanılmaz. (Bu kural sadece İnglizce’ye has bir özelliktir.)
Zaman uyumunda kesinlikle temel cümlecik ve yan cümlecik aşağıdaki şekilde kurulamaz. Bunun bilinmesi zaman uyumu sorularında büyük bir rahatlık sağlar.
Past Future
Present Past
2.) Since: ……….dığından beri. Bu bağlaç genel zaman uyumunu bozan tek bağlaçtır.
(Present Perfect) + Since + (Simple Past)
I haven’t seen them since they moved to another town. (Onlar başka bir kasabaya taşındıklarından beri onları görmedim.)
Bağlacın bulunduğu cümlecik yan cümleciktir. Bazen yan cümlecik başa alınarak da verilebilir, düşmemek gerekir.
Since they moved to another town, I haven’t seen them. (Onlar başka bir kasabaya taşındıklarından beri onları görmedim.)
Since bağlacının bulunduğu cümlede neden temel cümlecik “present perfect”; yan cümlecik “simple past”tır?
Bu soruyu bir cümle yazarak açıklayalım:
I haven’t seen him since last year. (Ben onu geçen yıldan beri görmedim.)
Zamanlar konusu işlenirken “since”in present perfect ile kullanıldığını çünkü bununla geçmişte olan bir olayın etkisinin şu ana kadar devam ettiğini söylemiştik. Bu cümlede zarf olan “last year” sözcüğünün yerini tutan bir cümlecik de yazabiliriz. Bu cümleciğin eylemi geçmişte olacağından bunun da zamanı past olacaktır. Bundan dolayı since’in olduğu cümlede temel cümlecik “present perfect”; yan cümlecik “simple past” olur. Bu nedenle “since” bağlacı genel zaman uyumunu bozan tek bağlaçtır.
3.) As ve While: ikisi de “………iken” anlamındadır. Aralarındaki fark nedir? Olayların oluşma süreleri bu iki bağlacın kullanımını belirler.
As: Kısa süreli olaylarda kullanılır. dışarı çıkarken, eve girerken vb. Bu nedenle “as” bağlacının olduğu cümlecikte simple zamanlar (continuous olmayan) kullanılır.
While: Uzun süreli olaylarda kullanılır. televizyon izlerken, oyun oynarken vb. Bu nedenle “while” bağlacının olduğu cümlecikte continuous’lu zamanlar kullanılır.
As I went out, it began to rain. (Ben dışarı çıkarken yağmur yağmaya başladı.)
While I was waiting, it began to rain. (Ben beklerken yağmur yağmaya başladı.)
4.) Just as: Bu bağlacın kullanımında yan cümlecik zamanı “as”ten dolayı kısa olaylardır ama “just”tan dolayı da continuous’ludur. Bu sürekli zaman genellikle “past continuous”tur.
Just as I was leaving home, the phone rang up. (Tam ben evden ayrılırken telefon çaldı.)
5.) By the time / until – till: by edat olup (zamanlar bilgisinden hatırlayınız) bir ismin önünde ve future perfect ile kullanılır. the time’ın eklenmesi ile bağlaç olur. Until ve till arasında hemen hemen bir kullanım farkı yoktur. Üçü de “………ceye kadar” anlamındadır.
Future perfect Simple present
By the time
Past perfect Simple Past
Mantığı: Bağlaçtan önceki zaman sonrasındaki zamanın öncesidir. Futurlu tenseler bağlaç cümleciklerinde kullanılmadıklarından alternatifi olan Simple present’e gidilmiştir. Yani “by the time” bağlacının kullanımında zaman uyumu açısından iki alternetif vardır.
The children will have slept by the time we arrive at home. (Biz eve varıncaya kadar çocuklar uyumuş olacak.)
By the time we arrive at home, the children will have slept. (Biz eve varıncaya kadar çocuklar uyumuş olacak.)
Bu cümlede eve varma olayının gelecekte olduğunu, çocukların uyumasının da gelecek te olan eve varma olayından önce olduğunu anlıyoruz.
The children had slept by the time we arrived at home. (Biz eve varıncaya kadar çocuklar uyumuştu.)
By the time we arrived at home, the children had slept. (Biz eve varıncaya kadar çocuklar uyumuştu.)
Bu cümleden eve varma olayının geçmişte olduğunu ve çocukların uyumasının geçmişte olan eve varma olayından önce gerçekleştiğini anlıyoruz.
Turkey’s population will have exceeded 100 millions by the end of next decade. (Türkiye’nin nüfusu önümüzdeki on yılın sonuna kadar 100 milyonu aşmış olacak.)
Turkey had applied to the EU by the end of 1950s. (Turkiye 1950’lerin sonuna kadar AB’ne başvurmuştur.)
“by”lı cümlede Zaman dilimi gelecekte ise: Future Perfect
“by”lı cümlede Zaman dilimi geçmişte ise: Past Perfect kullanılır.
Konuyu ezberlemeden mantığını anlamak gerekir.
“by ve by the time”ın dışında gramer olarak future perfect kullanılmaz. Eğer soruda future perfect verilmişse by ve by the time; bunlar verilmişse future perfect istenir. Bu nedenle soruyu iyi okuyup bizi sonuca götürecek ipuçlarını bulmak gerekir.
By the time için verilen özellikler Until / Till için geçerli değildir. Çünkü by the time’daki önceye çekme hareketi Until / Till’de yoktur.
I will wait for you until you return. (Siz dönünceye kadar sizi bekliyeceğim.)
Özellikle “since ve by the time” bağlaçlarının kullanımlarını çok iyi bilmek gerekir.
I had no sooner left home than it began to rain. (Evden ayrılmamla yağmurun yağmaya başlaması bir oldu.)
İki olay vardır. En son olan past; öncesinde olan Past perfect ile ifade edilir.
Bu cümleyi “hardly………..when” ile de aynı anlama gelmek üzere aktarılabilir.
I had hardly left home when it began to rain. (Tam dışarı çıkıyordum ki yağmur yağmaya başladı.)
He had no sooner bought a car than he had an accident. (Arabayı alması ile kaza yapması bir oldu.)
***Not: “no sooner……….than” ve “hardly…………when” bağlaçları kullanımda başa alınabilir. Bu kural ihlali olduğu için telafi olarak cümle devrik yapılır.
No sooner had he bought a car than he had an accident. (Arabayı alması ile kaza yapması bir oldu.)
Hardly had I left home when it began to rain. (Tam dışarı çıkıyordum ki yağmur yağmaya başladı.)
Grup 2: Cause Conjunction (Sebep bağlaçları) : Sebep bağlaçları ana cümlecikteki eylemin neden gerçekleştiğini anlatan yan cümleciğin başıda bulunur. Bu bağlaçların hepsi de “…….dığı için” anlamındadır. Ayrıca zaman uyumu bu bağlaçlarda da vardır.
Because
As
Since
Seeing that
Now that
Given that
Aşağıda verilmiş olan yapılar normal kullanımları ile edat yapısındadırlar ve biliyoruz ki edatlar bir isim ile kullanılırlar. Bu edatların hepsinin anlamı “…..den dolayı”dır. Bunlar bir ekleme ile bağlaca dönüştüklerinden yukarıdakilerden ayrı olarak verildi. Bu edatlara “the fact that” eklenerek bağlaca dönüştürülür. Bağlaç olduklarında yukarıdakiler gibi “….dığ için” anlamındadırlar.
Sebep bağlaçlarının anlamlarının bilinmesi yeterli olur. Ayrıca aşağıdakilerin gramatikal olarak edat – bağlaç ayırımını yapabilmek önemlidir.
Due to
Owing to
Because of ……….den dolayı + the fact that: ……….dığı için
On account of
İn view of
We had to give up the project since it began to be expensive. (Proje pahalı olmaya başladığı için ondan vaz geçmek zorunda kaldık.)
Since, As ve daha sonra göreceğimiz While bağlaçları farklı bağlaç olarak kullanılabilirler. İnglizce’de bu kullanıma sahip olan sadece bu üç bağlaçtır. Yapı ve kullanımlarına göre hangi bağlaç anlamında olduğunu görebilmek gerekir. Örneğin tense uyumundan dolayı yukarıdaki cümlede since “….den beri” olarak değil de “…..dığı için” anlamında kullanılmıştır.
They couldn’t arrived there in time because the traffic was heavy. (Trafik yoğun olduğu için oraya zamanında varamadılar.)
He was dismissed since he was always late for the work. (O daima işe geç kaldığı için kovuldu.)
Miss: görevlendirmek; dismiss: görevden almak
We called off the match owing to the rain. (Biz yağmurdan dolayı maçı iptal ettik.)
Bu kullanımı ile “owing to” edattır. Çünkü edatlar bir isim ile kullanılır; bir cümlecik ile değil. Ayrıca “the fact that” almamıştır. Şimdi bunu bağlaç olarak kullanalım.
We called off the match owing to the fact that it was raining. (Biz, yağmur yağdığı için maçı iptal ettik.)
“owing to the fact that”in bağlaç oldığuna, ve sonrasında bir cümlecik olduğuna dikkat ediniz.
No one could live over there due to cold weather. (Soğuk havadan dolayı kimse orada yaşayamaz.)
No one could live over there due tothe fact that it was extremely cold. (Orada hava son derece soğuk olduğu için kimse yaşayamaz.)
Önceleri bu konu ile ilgili edat – bağlaç ayıtımı sorulurdu. Bir de anlama göre hangi bağlacın uygun olduğunu seçmemizi isteyen sorular sorulurdu. Son sınavlarda direk edat veya bağlaç sorulur.
Hem bu bağlaçlar hem de bu edatlar eş anlamlıdırlar, birbirlerinin yerine kullanılabilirler. Bu nedenle eğer bunlardan ikisi şıklarda varsa ikisi de cevap olamaz. Sadece “due to”nun ileri düzey olarak bir nüans farkı vardır. Bunun sadece “be” fiilinden sonra kullanıldığı söylenir. Bu özellik KPDS’de şimdiye kadar hiç sorulmadı.
Due to his ilness, he failed the exam. (O hastalığından dolayı sınavda başarısız oldu.)
Due to the fact that he was ilness, he failed the exam. (O hasta hasta olduğu için sınavda başarısız oldu.)
Görüldüğü gibi edat ve bağlaç başa da alınabilir. Bu durumda bağlaçlı cümleciğin sınırı (,)’e kadardır.
Grup 3: Concession Conjunction (Zıtlık Bağlaçları): Concession taviz, ödün demektir. Gramatikal olarak zıtlık anlamı vardır. Ayrıca bu gruba “contrast” bağlaçları da denilebilir.
Though
Even though
Although
Despite the fact that
İn spite the fact that
Beşi de eşanlamlı olup “…..e rağmen” anlamındadır. “despite ve in spite of” edat olup “the fact that” eklenmesi ile bağlaca dönüşürler.
Whereas
While
Bu iki zıtlık bağlacı “….iken, oysa” anlamındadır. “while”ın bu anlamı zıtlık anlamındaki “iken”dir. Yani “ben ders çalışırken o TV izliyordu” örneğindeki gibi. Eşanlamlı oldukları için ikisi şıklarda olursa ikisi de cevap olamaz.
Howevwe + (Sıfat – Zarf)
Whatever + (İsim)
No matter + (QW)
Zıtlık bağlaçlarının en önemlileri bunlardır. Kullanıldıkları sözcüklere göre “ne olursa olsun” gibi bir zıtlık anlamı katarlar. KPDS’ de kesin olarak bu üçünden birisi (büyük bir olasılıkla however) sorulur. Böyle bir soruda bu bağlaçlardan sonraki sözcüğü iyi bir şrkilde etüt etmek gerekir.
İn spite of vigorous efforts, the two sides couldn’t aggree on the border dispute. (Yoğun çabalara rağmen her iki taraf sınır anlaşmazlığında görüş birliğine varamadılar.)
Vigorous: yoğun, canlı
Effort: çaba, gayret
Border: sınır
Border line: sınır hattı
İn spite of the fact that the UN made vigorous efforts, the two sides couldn’t aggree on the border dispute. (BM’lerin yoğun çaba göstermesine rağmen, her iki taraf sınır anlaşmazlığında görüş birliğine varamadılar.)
Cümlede her iki tarafın anlam olarak paralel mi, zit mı, sonuç mu olduğu irdelenerek uygun bağlaca gidilmelidir. Ayrıca edat – bağlaç kullanımı için sonrasında isim mi var yoksa cümlecik mi var şeklinde cümle irdelenerek uygun kullanıma gidilir.
Howevwe + (Sıfat – Zarf)
Whatever + (İsim)
No matter + (QW)
Normalde bağlaç kullanımında bağlaçtan hemen sonra bir özne vardır. Eğer bir bağlaç kullanımında özneden önce bir sözcük varsa, bağlaç mutlaka yukarıdaki üçünden biridir. Bu yapıda genellikle kullanılan ve KPDS’de sorulan “however”dır. Bu üç bağlacın kullanımlarında özneden önceki sözcüğü iyi etüt ederek uygun olan bağlaç kullanılır.
However hard he may study, he can’t be succesful. (O ne kadar sıkı çalışırsa çalışsın, başarılı olamaz.)
“hard”ın bağlaçtan hemen sonra, özneden önce kullanıldığına dikkat ediniz. Eğer hard burada kullanılmazsaydı ve zarf (veya sıfat) olmazsaydı “however” bağlacı kullanılamazdı. Ayrıca bu bağlaçların kullanıldıkları kelimeye göre anlam kazandıklarına dikkat edilmelidir.
Whatever decision the goverment may take, inflatıon seems to rise. (Hükümet hangi kararı alırsa alsın, enflasyonun yükseleceği görünüyor.)
Bu bağlaçların sonralarında kullanılan sözcük iyi etüt edilmelidir. Örneğin sonu “sion, tion, çoğul eki s, ance, ent” gibi ekler ile biten sözcükler isimdirler. Sonu “ly” ile bitenler zarftırlar. Bu şekilde bağlaç sonrası sözcükler iyi etüt edilerek uygun bağlaç kullanımına gidilmelidir.
No matter what he does, he can’t persuade us. (O ne yaparsa yapsın bizi ikna edemez.)
However reach he may be, he is unlikely to be happy. (O ne kadar zengin olursa olsun, onun mutlu olması muhtemel değildir.)
Whatever suggestion they may propose, this program is not likely to succeed. (Onlar hangi önerileri önerirlerse önersinler, bu programın başarılı olması muhtemel değildir.)
No matter where he runs away, the police will eventually catch him. (O nereye kaçarsa kaçsın, polis sonunda onu yakalayacak.)
Eventual: olası
Eventually: sonunda
Sooner or later: er geç
Eğer bu bağlaçlardan sonraki sözcük boş bırakılarak sorulursa (ki bu KPDS’de sorulmaz.) kullanılan bağlaca göre bu sözcüğün isim, bağlaç veya QW olduğunu tespit ederiz. Peki hangi durumda zarf, hangi durumda sıfat kullanırız? Eğer bağlacın kullanıldığı cümleciğin fiili “linking verb” ise sıfat; değilse zarf kullanılır.
However ………………..she may sign, she will nat be selected. (O ne kadar iy ………….söylerse söylesin, seçilemeyecek.)
Good Well Goodness
Good sıfat, Well zarf, Goodness isimdir. Bağlaç “however” olduğu için sıfat veya zarf kullanılmalıdır. Bağlaç cümleciğinin fiili “linking” fiil olmadığı için de zarf kullanılmalı diye boşluğa gelecek sözcüğü seçiyoruz.
The control group’s results were favourable, whereas the patient group’s results were unfavourable. (Kontrol grubunun sonuçları olumluydu, oysa hasta grubunun sonuçları olumsuzdu.)
The control group’s results were favourable, while the patient group’s results were unfavourable. (Kontrol grubunun sonuçları olumluydu, oysa hasta grubunun sonuçları olumsuzdu.)
Whereas ve While eşanlamlı olup birbirlerinin yerine kullanılabilirler. Yukarıdaki iki cümlenin anlamı görüldüğü gibi aynıdır. Ayrıca bu iki bağlacın kullanımındaki virgüle dikkat ediniz. Bu iki bağlaç “Connecting Conjunction” bağlaçları ile aynı kullanıma sahiptirler.
Gurp 4: Result Conjunction (Sonuç bağlaçları)
Bu bağlaçlar ana cümlecikteki yargının sonucunu veren yan cümleciğin başında kullanılırlar. Bu bağlaç grubunda iki tane bağlaç vardır. İkisi de “öyle………ki” anlamındadır. KPDS’nin fix sorusudurlar. Gramatikal boyutu önemli olan bu iki bağlacın kullanımı biraz karışıktır. Örnekleri birkaç defa yazarak egzersiz yapılmak konuyu daha iyi kavratacaktır.
So (Sıfat, zarf) that
Such (isim) that
She is so clever that everyone admires her. (O öyle zekidir ki herkes ona hayrandır.)
Admie sözcüğü latince olan “mirore”den köken almaktadır.
Mirore: bakmak
Miror: ayna
Admire: hayranlık duymak
She speaks Germany so fluently that you can not distinguish him from a german. (O öyle akıcı bir şekilde Almanca konuşur ki onu bir almandan ayırt edemezsiniz.)
Distinguish: ayırt etmek
Distinguished: seçkin
He is such a man that you can rely on him. (O öyle biridir ki ona güvenebilirsiniz.)
Sıfat ve zarflar için “so……….that”; isimler için “such……….that” kullanıldığına dikkat ediniz. Eğer bağlacın olduğu cümleciğin fiili Linking Verb ise sıfat; değilse zarf kullanılır.
Bu iki bağlacın kullanımı sadece anlatılan boyutu ile değidir. Esas zor olan ve KPDS’de sorulan kullanımı başkadır. Buna geçmeden önce ilgili olduğu için Sıfat Tamlamaları’ndan bahsetmamiz gerekir.
Sıfat Tamlamaları: Türkçe’de bir ismi bir sıfat nitelediği zaman bu bir sıfat tamlaması olur. Hava, isimdir; “güzel bir hava” derken bu bir sıfat tamlaması olur. Yalnız belgisiz tanıtıcı eki olan “bir”in (İnglizce’deki “a veya an”) Türkçe’deki kullanımı İnglizce’deki kullanımı ile terstir. Şimdi İnglizce’deki sıfat tamalamalarına bakalım.
a wheather (bir hava) a nice wheather (güzel bir hava)
a car (bir araba) an expensive car (pahalı bir araba)
a girl (bir kız) a beautiful girl (güzel bir kız)
Yukarıdaki sıfat tamlamaları tekil veya sayılabilen isimlerin kullanıldığı sıfat tamlamalarıdır. Ayrıca çoğul ve sayılamayan isimlerin de kullanıldığı sıfat tamlamaları vardır. Doğal olarak bunların önünde “a veya an” belgisiz tanıtıcı eki yoktur.
cloth (kumaş) nice cloth (güzel kumaş)
cars (arabalar) expensive car (pahalı arabalar)
girls (kızlar) beautiful girls (güzel kızlar)
İnglizce’de yukarıdaki verilen sıfat tamlamaları düzenli sıfat tamlamalarıdır. Yani sıfatın belgisiz tanıtıcı ek ile isim arsına geldiği sıfat tamlamaları düzenlidirler. Eğer sıfat tamlamalarında sıfat ile belgisiz tanıtıcı ek yer değiştirirse bu sıfat tamlamaları bozuk sıfat tamlamaları olurlar. Şimdi bunlara da örnek verelim.
Düzenli Sıfat Tamlaması Bozuk Sıfat Tamlaması
a nice wheather (güzel bir hava) nice a wheather (güzel bir hava)
an expensive car (pahalı bir araba) expensive an car (pahalı bir araba)
a beautiful girl (güzel bir kız) beautiful a girl (güzel bir kız)
Görüldüğü gibi bozuk sıfat tamlamasında belgisiz tanıtıcı eki sıfat ve isim arasına gelmektedir. Her iki tamlama da aynı anlamdadır.
***Not: Düzenli sıfat tamlamalarında “such………..that”; Bozuk sıfat tamlamalarında “so……….that” bağlacı kullanılır.
He is such an intelligent student that he can study abroad. (O öyle zeki bir öğrenci ki yurt dışında öğrenim göreblir.)
He is so intelligent an student that he can study abroad. (O öyle zeki bir öğrenci ki yurt dışında öğrenim göreblir.)
They were such naughty boys that the teacher had to shout at them. (Onlar öyle yaramaz çocuklardı ki öğretmen onlara bağırmak zorunda kaldı.)
This is such useful information that we have to evaluate it. (Bu öyle yararlı bir bilgi ki onu değerlendirmek zorundayız.)
So’dan that’e kadar olan yapı başa alınabilir. Bu kullanım kural ihlali olduğu için bunun telafisi olarak bağlaç cümleciği devrik yapılır. Sınavda bu yapı sorulmadığı için şimdilik buna değinilmeyecektir.
Nicelik (Quantifiers) Sıfatlarında bu iki bağlacın kullanımı:
1.) a little, a few, a lot of, gibi önünde a / an belgisiz tanıtıcı varsa “such……….that” bağlacı kullanılır.
2.) much, many, little, few, , gibi önünde a / an belgisiz tanıtıcı yoksa “so……….that” bağlacı kullanılır.
Bu yapı ayrıntıdır, KPDS’de sorulmaz. Ama öğrenilse iyidir.
Tunik tahmini: Sınavda bozuk bir sıfat yapısı ile bu konudan soru elebilir.
He has so much money that he can buy the whole Diyarbakır. (Onun o kadar parası var ki o tüm Diyarbakırı alabilir.)
He has such a lot of money that he can buy the whole Diyarbakır. (Onun o kadar parası var ki o tüm Diyarbakırı alabilir.)
“So” ve “such” tek başlarına da “böyle, öyle” anlamında aynı mantıkla kullanılırlar. Yani sıfat ve zarf ile “so”; isim ile “such” kullanılır.
Grup 5: Purpose Conjunction (Amaç Bağlaçları): Ana cümlecikteki yargının amacını belirten yan cümleciğinin başında kullanılırlar. İki tanedirler ve ikisi de aynı anlamdadırlar. “……….mesi için” anlamındadırlar.
İn order to
So as to
Bu yapı ile mastardırlar ve “……….mek için” olarak çevrilirler. Yapılarındaki “to” atılıp yerine “that” eklenerek bağlaca dönüştürülürler. Bağlaca dönüşürken “so as to”daki “as”te atılır. Böylece amaç bağlaçlarımız “in order that” ve “so that” olur.
The goverment took drastic measures ***to curb inflation. (Hükümet enflastonu durdurmak için köklü tedbirler aldı.)
Yukarıdaki cümlede işaretli yerde aslında “in order to” vardır. Bundan dolayı “….mek için” anlamı verilir. Ama kısaltma olduğu için “in order” atılımış, geriye sadece “to” kalmıştır; ve bu “to” sözcüğü “…..mek için” anlamını vermiştir. Yoksa normalde bir mastarın “…..mek için” anlamı yoktur.
İn order to ….mek için (mastar yapısı) in order that ….mesi için (bağlaç yapısı)
So as to ….mek için (mastar yapısı) so that ….mesi için (bağlaç yapısı)
I went abroad in order to learn English. (Ben İnglizce öğrenmek için yurt dışına gittim.)
I sent my doughter abroad in order that she could learn English. (Kızımı İnglizce öğrenmesi için yurt dışına gönderdim.)
Amaç cümleciklerinde genelde modallar kullanılır. Diğer bağlaçlarda olduğu gibi bunlarda da zaman uyumu vardır. İn order that ile so that bağlaçlarının kullanımı arasındaki fark şudur:
İn order that: ………..mesi için ifadesinde ikisinin de isteği vardır.
So that: …………….mesi için ifadesinde sadece söyleyenin isteği vardır.
I barred my windows so that no one could get ınto my house. (Evime kimsenin girememesi için pencerelerimi demirledim.)
Grup 6: Expectation Conjunction (Beklenti Bağlaçları): Ana cümlecikteki yargının hangi beklentiden dolayı istendiğini açıklayan yan cümleciğin başında kullanılan bağlaçlardır. İki tanedirler ve birbirinin alternatifidirler.
İn case: ………..diye
Lest (for fear that): ………..mesin diye
Aslında her ikisi “……….ihtimaline karşın” diye çevrilebilirler. Ama birbirlerinden ayrılabilinsin diye farklı iki anlam verildi.
I have to make some preparions in case someone may drop in. (Birisi uğrar diye bazı hazırlıklar yapmak zorunda kaldım.)
Drop in: (bir yere) uğramak
Eğer yukarıdaki cümlede “lest” bağlacı kullanılsaydı aşağıda görüldüğü gibi anlam ters olurdu.
I have to make some preparations lest someone may drop in. (Birisi uğramasın diye bazı hazırlıklar yapmak zorundayım.)
You shouldn’t forget to take your credit card in case you may need money. (Paraya ihtiyacınız olur diye kredi kartınızı almayı unutmamanız gerekir.)
We have to bar our windows lest someone may break into house. (Birisi eve girmesin diye pencerelerimizi demirlemek zorundayız.)
Break into: (bir yere soygun amacı ile) girmek
Bu güne kadarki KPDS sınavlarında “in case” çok soruldu. Ayrıca parçalarda çok geçti. “lest” ise şıklarda var ama direk olarak sorulmamış.
Önekli Bağlaçların Tekrarı
KPDS açısından en önemli olan dört bağlacın tekrarını yapacağız. Diğerleri de elbette önemlidir ama bunlar karışık olduğu için ayrıca üzerinde durulmalıdır. Bu dört bağlacımız “since, as, while ve so that”tir. Şimdi bunları tek tek görelim.
Since: İki değişik kullanımı vardı. Birincisi zaman bağlacı olarak “……….dığından beri” diğeri ise sebep bağlacı olarak “……….dığı için” anlamındaydı. Zaman bağlacı durumundaki spesifik tense’sinden dolayı ayırımını yapabiliyoruz.
As: En karmaşık kullanıma sahip olan bağlaçtır. Dört değişik anlamda kullanılrı
1.) ……….iken
As he stopped up the stairs, he fell down (O merdivenleri çıkarken aşağı düştü.)
2.) ……….dığı için
As he was a prominent figure, everyone respected him. (O saygın bir şahsiyet olduğu için herkes ona saygı gösterir.)
Prominent: saygın
Fıgure: şekil, şahsiyet
3.) ……….dığı gibi
As I told you he was unright. (Sana söylediğim gibi o haksız çıktı.)
İnglizce’de “…….dığı gibi” ifadesi bağlaç olarak kurulur. Bu nedenle “as” kullanılır. “like” gibi anlamındadır ama edat olduğu için bir cümlecik önünde kullanılamaz. Çünkü edatlar isimler ile kullanılırlar.
4.) ………..dıkça
As we grow old, we become more sensitive. (Biz yaşlandıkça daha hassaslaşırız.)
Değişik anlamları olduğu için soru “as”ten gelebilir. Verilen örnekleri birkaç defa yazıp çalışmak iyi olacaktır.
While: İki değişik anlamda kullanılır.
…………iken: Zaman bağlacı olarak.
…………oysa, iken: Zıtlık bağlacı olarak
So that: İki farklı anlamda kullanılır.
……….mesi için: Zaman bağlacı olarak bu anlamda kullanılır.
The doctor explained my illness in medical terms so that I couldn’t understand. (Doktor anlıyamamam için hastalığımı tibbi terimlerle açıkladı.)
Bu nedenle: Sebep bağlacı olarak bu anlamda kullanılmaktadır.
The doctor explained my illness in medical terms, so that I couldn’t / didn’t understand anything. (Doktor, hastalığımı tibbi terimlerle açıkladı, bu nedenle hiç bir şey anlıyamadım / anlamadım.)
Dikkat edilirse bu kullanımı ile birinci grup bağlaçların kullanım özelliği ile aynıdır. Bu yüzden hem modal hemde normal bir fiil kullanılabilir.
Anlam olarak iki cümle arasında bir fark yoktur. Ama gramatikal olarak farklıdırlar.
Tag Question (RQ)
Kuyrukça soruları demek olup, “………değil mi?” diye Türkçe’ye çevrilir. Diğer dillerde pek önemli bir ayrıntı olmamasına rağmen İnglizce boyutu önemli olan bir konudur. Tag Question, (TQ) cümle sonlarında “……de / da, ……..değil mi, tamam mı” gibi ifadelerdir.
İnglizce’ de ne yazık ki TQ’lar bir kelime ile yalnız yapılmıyor. Yüzlerce versiyonu olan ve belli bir sisteme göre çalışan bir konudur. Mantığı anlaşıldıktan sonra aslında pek te zor değil. KPDS’nin fix sorusudur. Ya “de, da” veya “değil mi”den kesin bir soru gelir. Özellikle “de, da”dan kesinlikle soru gelir. Eğer “değil mi”yi de sorarlarsa bu konudan iki soru gelmiş olur. Bu nedenle iyi bilmek gerekir.
1.) ……….değil mi?
Bu ifade İnglizce’de belli bir mantığa göre çalışır. Kesinlikle ezberlemeden, bu mantığı yakalamak gerekir. Şimdi mantığını anlamak için uygulamalarını maddeler halinde görelim:
a.) …….değil mi ifadesi yardımcı fiil ile kurulur ve cümle olumlu ise TQ olumsuz; cümle olumlu ise TQ olumlu olur.
He refused to participating in the meeting, didn’t he? (O taplantıya katılmayı red etti, değil mi?)
She doesn’t study, does she? (O çalışmıyor, değil mi?)
Yardımcı fiilin cümlede kullanılan tense’nin yardımcı fiili olduğuna dikkat ediniz. Yani İnglizce’de TQ’nı oluştururken herhangi bir yardımcı fiil değil de cümlemizin tense’sinin yardımcı fiilini kullanıyoruz.
b.) TQ’larda daima şahıs zamirleri kullanılır.
The workers demand raise, don’t they? (İşçiler zam talep ederler, değil mi?)
“Don’t the workers” değil de “don’t they” yazıldı. Çünkü TQ’larda daima şahıs zamirleri kullanılır. Bu durumda cümledeki öznenin zamirini tespit etmek önem kazanmaktadır. Ayrıca öznenin tekil – çoğul oluşu da önemlidir.
Everybody was against the project, weren’t they? (Herkes projeye karşıydı değil mi?)
Every, no türevlerinde fiil tekil çekilir. (Çünkü bunların zamirleri belgisiz zamirlerdir ve belgisiz zamirlerin fiilleri tekil çekilir.) Ama özne çoğul olacağından TQ’nı oluşturulurken zamir olarak “they” kullanılır. “they” kullanımı da yardımcı fiili çoğul ister. Bu nedenle yukarıdaki cümlede “weren’t they” kullanıldı.
Everything has to be taken into consideration, haven’t they? (Her şey gözönüne alınmalıdır, değil mi?)
Take into consideration: gözönüne almak
c.) Fiilin olumlu – olumsuz tespiti de çok önemlidir.
Bazı cümlelerde olumsuzluk eki olan “not” olmadığı halde cümle olumsuzdur ve böyle cümlelerin TQ’ı olumlu olarak kurulur.
No money was asked, was it? (Para istenmedi, değil mi?)
They can hardly get on well, can they? (Onlar pek iyi geçinemiyorlar, değil mi?)
Get on well: iyi geçinmek
d.) Bir bileşik cümlede TQ temel cümleciğe göre yapılır.
Some of the members claimed that inflation would raise, didn’t they? (Üyelerin bazıları enflasyonun yükseleceğini iddia ettiler, değil mi?)
He should have rung up as soon as he arrived there, shouldn’t he? (Onun oraya varır varmaz telefon açması gerekirdi, değil mi?)
Ring up: telefon açmak
Temel cümlecik çeviride sona gelen cümleciktir. Bu nedenle TQ çeviride sona gelen yükleme sorulur da diyebiliriz.
e.) I think, I suppose, I believe, I guess (sanırım, galiba), I am afraid (korkarım) gibi giriş cümlelerinde TQ bunlardan sonraki cümleciğe sorulur. Çünkü temel cümlecik bunlardan sonraki cümleciktir.
I think, he will resign, won’t he? (Sanırım o istifa edecek, değil mi?)
I am afraid, the other team will not come, will it? (Korkarım diğer takım gelmeyecek, değil mi?)
***Not: Yukarıdaki ifadelerin bulunduğu cümlelerde iki cümlecikten herhangi birisi olumsuz ise TQ olumlu kurulur. Çünkü birinin olumsuzluğu diğerini de etkiliyor.
I don’t think, they will accept the offer, will they? (Sanmıyorum, onlar öneriyi kabul edecekler, değil mi?)
Giriş cümlesi olan “Idon’t think” olumsuz olduğu için TQ olumlu kuruldu. Çünkü yukarıdaki cümle aynı zamanda şöyledir:
I think, they won’t accept the offer, will they? (Sanırım, onlar öneriyi kabul etmeyecekler, değil mi?)
Bu ayrıntı KPDS’ de pek sorulmuyor.
f.) TQ’larda yardımcı fiil ile olumsuzluk eki “not” mutlaka kontraktlı yazılır.
The money is everything, isn’t it? (Para her şeydir, değil mi ?) Yani “is not it?” şeklinde yazılamaz.
Bu içerik internet kaynaklarından yararlanılarak sitemize eklenilmiştir..
Ekleyen: Berke
Editörün Seçtikleri
POPÜLER MESAJLAR
