Bölüm
2.
şEHiRLERiN FONSiYONLARI VE NÜFUS POLiTiKALARI
NÜFUS POLiTiKALARI
TARiHSEL SÜREÇTE şEHiRLER
şEHiRLER VE ETKi ALANLARI
KONULAR
Temel Kavramlar
BEşERî SiSTEMLER
Nüfus politikalari
Küresel etki
Aile planlamasi
Tarihsel süreç
A. NEDEN NÜFUS POLiTiKASI?
Günümüzde bütün dünya ülkelerinin en çok üzerinde durduğu konulardan biri de nüfustur. Artan
dünya nüfusu bir yandan sinirli doğal kaynaklari tüketirken diğer yandan nüfus ve özellikleri ülkeler için
önemli olmaya devam etmektedir.
Yirminci yüzyilin ortalarina kadar ülkeler, nüfusun sayisal olarak fazlaliğini güçlü olmak için gerekli ve
yeterli bir faktör olarak görüyorlardi. Ancak günümüzde nüfusun sayisal fazlaliğindan çok, nitelikleri
üzerinde durulmaktadir. Nüfus miktari ve özellikleri ile ülkelerin kalkinmalari arasinda ilişki kurulmaktadir.
Günümüzde ülkeler aşiri nüfus artişinin sorun yaratmasi ve buna karşi önlem alinmasi gerektiğinden
çeşitli nüfus politikalari uygulamaktadir. Bir yandan aşiri nüfus artişi çeşitli sorunlara yol açarken diğer
taraftan da nüfusun çok az artmasi veya eksilmesi de ülkelerin varliğini ve geleceğini tehdit etmektedir.
işte bu nedenlerle nüfusun belli bir oranda, sorun yaratmadan artişini sağlamak hedeflenmektedir. Oysa
bu her zaman ve her ülke için o kadar kolay olmamaktadir.
Nüfus politikalari nüfusun niteliğini (eğitim), niceliğini (sağlık ve doğurganlık) ve dağilimini (kır, şehir,
diş ülke) etkileyen bilinçli uygulamalardir.
Dünyada genel olarak uygulanan üç çeşit nüfus politikasi vardir.
1. Nüfus artiş hizini azaltmaya yönelik olarak uygulanan nüfus politikasi. Çin ve Hindistan gibi ülkelerde
uygulanan nüfus politikasi.
2. Nüfus artiş hizini yükseltmek için uygulanan nüfus politikasi. Son zamanlarda nüfusu hizla azalan
Avrupa ülkelerinin uyguladiği nüfus politikasi.
3. Nüfusun nitelik ve niceliğini iyileştirmek amaciyla uygulanan nüfus politikasi. Özellikle gelişmekte
olan ülkelerin (Türkiye gibi) nüfus politikasi.
Fransa’nin 1995 yilinda başlattiği ailelerin daha fazla
çocuk sahibi olmalarini teşvik eden kampanya afişi
Endonezya’da daha az çocuk sahibi
olmayi teşvik eden bir hükûmet afişi
Yukarida farkli bölgelerde bulunan ülkelerin izlediği nüfus politikalari verilmiştir. Uygulanan politikalar
arasindaki farkliliklarin nedenlerini açiklayiniz.
Fransa’nin çocuğa ihtiyaci var.
G ETKiNLiK
1. Bazi ülkelerde nüfus artiş hizini arttirmak bazilarinda ise azaltmak için çeşitli çalişmalar yapilmaktadir.
Sebeplerini tartişiniz.
2. Dünya nüfusunun her 20 yilda bir ikiye katlandiğini varsayalim. Bu durum ileride ne gibi sorunlara
yol açar? Söyleyiniz.
3. Dünyadaki nüfus artişi kontrol altina alinmayip doğal seyrine birakilsaydi ne gibi sonuçlar olurdu?
Tartişiniz.
NÜFUS POLiTiKALARI
KONUYA BAşLARKEN
şehirlerin Fonksiyonlari ve Nüfus Politikalari 31
Aşağida verilen kavramlari örnek çalişmada olduğu gibi nüfus politikalari çerçevesinde ele alarak
uygun ve anlamli cümleleri defterinize yaziniz.
Kavramlar: Nüfus patlamasi, nüfus politikasi, aktif nüfus, nüfus artiş hizi, aile planlamasi, ölüm
orani, nüfus artiş hizinin gerilemesi, doğum kontrolü
Örnek çalişma:
Bazi ülkeler, nüfusunu kontrol altina almak için aile planlamasi yoluna gitmiştir. Aileler çocuk sahibi
olmada tamamen serbesttir ancak esas olan en iyi şekilde yetiştirilecek sayida çocuğa sahip olmaktir.
Yukarida bazi ülkelerin 2006 yilina ait nüfus piramitleri verilmiştir. Bu piramitlerden ve ön bilgilerinizden
yararlanarak aşağidaki sorulari cevaplandiriniz.
1. Piramitler arasindaki farkliliklar nelerdir? Söyleyiniz.
2. Piramitlerden hangisi nüfusu hizla azalan bir ülkeyi göstermektedir? Söyleyiniz.
3. Ülkelerden hangisinin nüfusu hizla artmaktadir? Bunun sebeplerini belirtiniz.
4. Japonya ve Endenozya gibi ülkelerin nüfus planlamasi yoluyla hangi sorunlarini çözebileceklerini
belirtiniz.
G ETKiNLiK
G ETKiNLiK
1. Ülkelerin Farkli Nüfus Politikalari
Dünya üzerinde nüfus artişi her yerde farkliliklar gösterir ve zamanla değişime uğrar. 30-40 yil
öncesinde Güney Asya, Orta ve Güney Amerika doğal artiş oraninin en fazla olduğu yerler iken 1970’
lerin sonlarinda Afrika Kitasi nüfus artişinda öne geçmiştir. Geçmişte nüfus patlamasi yaşanan ve
dünyanin diğer alanlarina göç veren Avrupa ülkeleri şimdi ise en düşük artiş oranina sahip durumdadir.
32 şehirlerin Fonksiyonlari ve Nüfus Politikalari
Dünyanin farkli ülkelerinde nüfus politikalarinin uygulanmasi bir dizi kararlara, çeşitli politikalar arasindaki
öncelik ve dengelere bağlidir. Bazi ülkeler, nüfusunun artiş hizini düşürme çabasindayken bazilari
nüfus politikalari sonucunda düşen artiş hizini tekrar yükseltme eğilimindedir. şimdi bazi ülkelerin uyguladiği
nüfus politikalarini inceleyelim.
a. Japonya
Japonya’da modernleşme ve gelişme yillarinda nüfus politikalari nüfusun artmasi yönünde olmuş,
ailelerin çok sayida çocuk sahibi olmalari özendirilmiştir. Bu nüfus politikasi sonucunda 1947’de ülkenin
nüfus artiş hizi % 2’ye yükselmiştir. Artiş beklenenden fazla olunca hükûmet bu artiş hizini düşürebilmek
için 1948’de çikardiği bir yasayla siki bir aile planlamasi başlatmiştir. Bu uygulama sonucunda 1980’lerin
başinda nüfus artiş hizi % 1’in altina düşürülmüştür. 1990’li yillara gelindiğinde nüfus artiş hizi çok düşük
seviyelere inince hükûmet ailelerin çok sayida çocuk sahibi olmalari için teşvik kampanyalarina yeniden
başlamiştir. 1991 yilina gelindiğinde teşvik kampanyasiyla bir miktar artiş sağlanmişsa da beklenen başari
elde edilememiştir. 2000 yilinda bu oran çok düşük bir seviyeye yani % 0,1’in altina inmiştir.
G ETKiNLiK
Yukaridaki grafikte Japonya’nin 2005 yilina kadar belirlenmiş ve 2100 yilina kadar tahminî nüfusu
verilmiştir. Buradan hareketle aşağidaki sorulari cevaplandiriniz.
1. 1970 yilinda Japonya’nin nüfusu ne kadardir?
2. Hangi yildan itibaren nüfus artiş hizinda düşüş eğilimi tahmin edilmektedir? Bu düşüşün ardindaki
sebepler hakkinda neler söyleyebilirsiniz?
3. 1920 yilindan günümüze kadar olan zaman araliğindaki nüfusun değişimini yorumlayiniz.
şehirlerin Fonksiyonlari ve Nüfus Politikalari 33
Aşağidaki tabloda Japonya’nin yillara göre yaş grubu dağilimi verilmiştir. Buradan hareketle
Japonya’nin ileride ne gibi sorunlarla karşilaşabileceğini nedenleriyle birlikte söyleyiniz.
Yillar
Yaş gruplari Toplam nüfus
0-14 (milyon) 15-64 (milyon) 65 + (milyon)
Yillik ortalama
artiş orani (%)
1960 28,4 61,5 5,3 1,1 94
1985 25,9 82,3 12,4 0,61 120,7
2003 18,0 85,4 23,5 0,04 127,2
G ETKiNLiK
b. Çin
Çin, dünyanin en fazla nüfusa sahip ülkesiolduğu için demografik yapisi önemlidir.
1950’li yillara kadar Çin hükûmeti nüfusu güç olarak gördüğü için yayilma politikasi
uyguluyordu. Ancak 1953 yili sayimlarinda nüfus 583 milyon olarak açiklaninca artiş
hizini düşürmek için özellikle şehirlerde ilk olarak doğum kontrol kampanyasi başlamiş
fakat etkili olmamişti. Nüfus artiş hizi planlanandan daha yüksek çiktiği için 1979’da,
resmen ilan edilmeyen tek çocuk siyaseti izlenmeye başlanmiştir. Daha sonra kirsal
kesimden yakinmalar gelince dört yil sonra bir çocuk daha edinme hakki taninmiştir.
Çin’in toplam nüfusu 2004 yilinda 1,3 milyara ulaşmiştir (Grafik 1).
Çin’de Yeni Nüfus Politikasi
“Yaklaşik 30 yildir her aileye bir çocuk kuralini uygulayan Çin, şimdi de köylü nüfusunu azaltmak
için maddi teşvik uygulamasina gidiyor.
Çin’de 30 yildir nüfusu kontrol edebilmek için
her aileye bir çocuk kuralini genel olarak siki bir
şekilde uyguluyor ve kurala uymayanlari para
cezasina çarptiriyor. Bu nüfus politikasi şehirlerde
siki şekilde uygulanirken kirsal kesimde duyulan
iş gücü sikintisini gidermek için bu duruma
göz yumulmaktadir. Ne var ki Çin’de doğum oraninin
yükselmeye başlamasiyla yetkililer özellikle
de kirsal nüfusun artişini engellemek için yeni
önlemlere başvurmaya karar verdi. Açiklanan yeni
politikalar çerçevesinde tek çocuk kuralina
uyan köylülere maddi teşvik verilecek. Yasaya
göre kirsal kesimde yaşayip tek erkek çocuğu veya
iki kiz çocuğu olan ailelere anne, baba 60 yaşini
geçtiklerinde yilda 75 dolara denk gelecek bir
maaş bağlanacak.”
Basindan, 17 Ekim 2006
S HABER KÖşESi
Grafik 1: Çin’in yillara göre nüfus değişimi
Çin sokaklarindan bir görünüm
34 şehirlerin Fonksiyonlari ve Nüfus Politikalari
c. Fransa
Günümüzde Avrupa ülkeleri en düşük nüfus artiş oranina sahiptir. Nüfuslarini artirmak için değişik
politikalar uygulamaktadirlar. Fransa da bu ülkelerden biridir.
Aşağidaki grafik incelendiğinde Fransa’da nüfus artiş hizinin belli dönemlerde azaldiği görülmektedir.
Özellikle I ve II. Dünya Savaşlari sirasinda nüfus artiş orani düşmüştür. “Nüfus patlamasi” denen ve hizli
ekonomik gelişme dönemi olan 1950-1975 yillari arasinda nüfus hizla artmiştir. Ancak 1975’ten sonra
nüfus artişi gözle görülür bir şekilde yavaşlamiştir. Fransa, bu durumun getireceği olumsuz sonuçlari
engellemek için 1985 yilinda ailelerin daha fazla çocuk sahibi olmalari yönünde afişlerle kampanya
başlatmiş ayrica yabanci işçi göçüne izin vemiştir.
1950 yilindan bu yana Fransa’nin nüfusunda kaydedilen gelişmeler verilmiştir. Buradan hareketle
aşağidaki sorulari cevaplandiriniz.
1. Fransa’nin nüfusu hangi dönemler arasinda en fazla artişi göstermiştir?
2. Nüfusun değişiminde göçlerin etkisi nasil olmuştur?
Yillar
Dönem
başinda
nüfus
Ortalama
yillik
değişim
Yillik ortalama sayi
Yillik göç
bakiyesi
Göç bakiyesinin
Canli katkisi (% olarak)
doğumlar
Ölümler Doğal artiş
1950-1959 41.570.000 382.200 816.000 527.700 288.300 93.900 24,6
1960-1969 45.354.800 515.300 845.200 535.000 310.300 205.000 39,8
1970-1979 50.528.200 319.800 796.000 548.800 247.200 72.600 22,7
1980-1989 53.731.400 283.400 776.300 542.800 233.500 49.900 17,6
1990-1999 56.577.000 264.900 536.300 530.400 205.900 59.000 22,3
G ETKiNLiK
Grafik 1: Fransa nüfusunun yillara göre değişimi
şehirlerin Fonksiyonlari ve Nüfus Politikalari 35
2. Nüfus Politikalarinin Olumlu ve Olumsuz Yönleri
Günümüzde gelişmekte olan ülkelerde nüfus artiş hizinin düşürülememesinin, bu ülkelerin iktisadi
gelişmelerini sekteye uğratacaği görüşü hâkimdir. Bununla birlikte gelişmiş ülkelerde de nüfus artiş
hizinin minimum düzeye inmesinin, hatta durma noktasina gelmesinin birçok probleme kaynak teşkil
edeceği savunulmaktadir. Bu nedenle ülkeler, nüfus politikalari ile nüfusu kontrol altina alma girişimlerinde
bulunmaktadir.
Aşağidaki tabloda nüfus politikalarinin olumlu ve olumsuz yönleri ile ilgili boş birakilan bölümleri
örnektekine uygun ifadelerle doldurunuz.
NÜFUS POLiTiKALARI
Nüfus Artiş Hizinin Düşmesinin Nüfus Artiş Hizinin Yükselmesinin
Olumlu Sonuçlari Olumsuz Sonuçlari Olumlu Sonuçlari Olumsuz Sonuçlari
Anne ve bebeklerin sağlik
düzeylerinin yükselmesi Cinsiyet dengesizliği Üretimin artmasi Tasarruflarin azalmasi
G ETKiNLiK
“Nüfus kontrolü bizim tüm sorunlarimizi çözümlemez ama öteki sorunlarimiz da bunsuz
çözümlenemez”.
Nehru 1959 (Dönemin Hindistan Başbakani).
Yukaridaki ifadeyi nüfus politikalari çerçevesinde yorumlayarak düşüncelerinizi defterinize kompozisyon
şeklinde yaziniz.
G ETKiNLiK
Bir ülkede, nüfus politikalari uygulanmadan önceki (A) ve uygullandiktan sonraki (B) durum
karikatürize edilerek gösterilmiştir. Buradan hareketle uygulanan politikanin sonucunu nüfus politikasi
ve ekonomi çerçevesinde yorumlayiniz.
A B
36 şehirlerin Fonksiyonlari ve Nüfus Politikalari
Geçmişten günümüze tarihî önemini koruyan şehirlere örnekler veriniz. Bu şehirler hangi özellikleriyle
ön plana çikmiştir? Tartişiniz.
Tarih boyunca dünya nüfusunun çoğunluğu kirsal alanlarda yaşamiştir. Beş bin yildan beri var olan
ve Sanayi inkilabindan itibaren hem büyüklük hem sayica hizli bir büyüme içine giren yerleşmeler
şehirleri oluşturmuştur.
ilk şehirlerin ortaya çikişi ve yeryüzünde şehirleşme hareketlerinin başlangici eski olmasina karşin
şehirleşme yavaş yavaş gerçekleşmiştir ve günümüzde de devam etmektedir.
Dünyadaki ilk şehir yerleşmeleri Misir, Hindistan ve Güneydoğu Asya’nin akarsu vadilerinde tarimin
gelişmesiyle belirmeye başlamiştir. Verimli tarim arazileri ve akarsu vadileri şehirlerin kurulmasinda tercih
edilen yerler olmuştur. Nitekim MÖ 3000’li yillarda Nil Vadisi’nde ve Akdeniz Havzasinda şehirler
ortaya çikmiştir. Bunu MÖ 2000 yillarinda Kuzey Çin’de, Güney ve Güney Doğu Asya’nin akarsu vadilerinde
ortaya çikan şehirleşme hareketleri takip etmiştir.
ingiltere’de ortaya çikan Sanayi inkilabi (1848) modern şehirleşme sürecini hizlandiran önemli bir
dönüm noktasi olmuştur.
A. TARiHSEL SÜREÇTE şEHiRLERiN NÜFUS GELişiMi
En eski şehirlerin nüfusu günümüz şehirlerine oranla çok azdi. Örneğin, Mezopotamya’da Sümerlere
ait şehir nüfusu genel olarak 7-20 bin arasinda değişmekteydi. Eski Yunan’da ise dünyanin en
büyük şehirlerinden biri olan Atina’nin nüfusu 40 bin civarindaydi. Günümüze doğru şehir nüfusu hizli
bir artiş göstermektedir. Örneğin, Londra’nin nüfusu 1800 yilinda bir milyon iken 1850 yilinda iki milyona,
1890 yilinda beş milyona, 1965 yilinda ise 11,5 milyona yükselmiştir.
Dünyada nüfusu 1820 yilinda 100.000’i aşan şehirlerin sayisi 22 iken 1890’da bu sayi 120’ye yükselmiştir.
Tablo 1’de de görüldüğü gibi yillara bağli olarak şehirleşme devam etmiştir. 1800 yilinda nüfusu 20
binden fazla olan şehirlerin nüfusu toplam nüfus içinde % 2,4’lük paya sahipken bu oran 1950-1960
yillari arasinda % 33’e yükselmiştir. 1990 yilindan sonra ise nüfusu 100 bini aşan şehirlerin toplam
nüfus içindeki orani % 50’nin üzerine çikmiştir.
Yillar şehir nüfusu
şehir nüfusunun toplam nüfus
içindeki orani (%)
1800 20.000 ve daha fazla 2,4
1800-1850 20.000 ve daha fazla 4,3
1850-1900 20.000 ve daha fazla 9,2
1900-1950 20.000 ve daha fazla 20,9
1950-1960 20.000 ve daha fazla 33
1990 ve sonrasi 100.000 ve daha fazla 50’den fazla
y KONUYA BAşLARKEN
TARiHSEL SÜREÇTE şEHiRLER
Tablo 1: Yillara göre şehirleşmenin dünya nüfusu içindeki orani
şehirlerin Fonksiyonlari ve Nüfus Politikalari 37
Haritadan, grafikten ve ön bilgilerinizden yararlanarak aşağidaki sorulari cevaplandiriniz.
1. şehirleşme en hizli hangi dönemde gerçekleşmiştir?
2. şehirlerin hizli gelişmesinde hangi faktörler etkili olmuştur? Söyleyiniz.
3. 2030 yili için şehirlerin nüfus gelişimi hakkinda neler söyleyebilirsiniz?
G ETKiNLiK
Harita 1’de bazi büyük şehirlerin nüfusunun 10 milyona ulaştiği yillar görülmektedir. Buradan da
anlaşilacaği gibi nüfusu fazla olan şehirlerin sayisi hizla artmaktadir. Bu artiş üzerinde çeşitli faktörler
etkili olmuştur.
Nüfusunun 10 milyondan
fazla olmasi
beklenen şehirler
Dünyanin kir ve şehir nüfusunun yillara göre değişimi
ve beklenen tahmini nüfus miktari
Harita 1: Nüfusu yillara göre 10 milyonu geçen bazi şehirler
38 şehirlerin Fonksiyonlari ve Nüfus Politikalari
şehirlerin Fonksiyonlari ve Nüfus Politikalari 39
C. şEHiRLERiN GELişiMLERiNiN KÜRESEL ETKiLERi
Elinizdeki taşi bir havuza attiğinizi düşününüz. Taşin havuzdaki suyla temasi ile birlikte su yüzeyinde
merkezden çevreye doğru halkalar oluşturduğunu görürsünüz. Atilan taşin büyüklüğü halkalarin
boyutunu ve etki alanini belirler. Örneğin, küçük bir taşin havuzda oluşturduğu halka büyüklüğü ile
büyük bir taşin havuzda meydana getirdiği halkalarin büyüklüğü elbette ayni olmayacaktir.
Dünyayi bir havuza, şehirleri de farkli boyutlardaki taşlara benzetirsek şehirlerin dünyadaki etkilerini
daha kolay anlayabiliriz. Bazi şehirler özellikleriyle tipki küçük taş örneğinde olduğu gibi dar bir alani
etkilerken bazi şehirler havuza atilan ve havuzun tamamina yakinini etkileyen iri taşlar gibidir. Bu etkinin
oluşmasinda şehirlerin nüfusu ve fonksiyonel özellikleri en önemli etkenlerdir. şehirler, sahip olduklari
özellikleri ile dünyayi
etkisi altina
alabilmektedir. Örneğin,
New York’ta
meydana gelen bir
olay dünyanin çok
büyük bir kismini
etkilerken buna
karşin Sudan’in
Hartum şehrinde
meydana gelen bir
olay sadece yakin
çevresindeki dar
bir bölgeyi etkileyebilir
(Harita 2).
B. şEHiRLERiN FONKSiYONEL GELişiMi
Yeryüzünde ortaya çikan en eski şehirler ve bu suretle meydana gelen şehirleşme hareketleri zirai
faaliyetlerin sonucudur. Bu gelişmede coğrafi konum büyük rol oynamiştir. Sanayileşme hareketinin
gelişmesi ile şehirleşme orani artmiş ve şehirlerin fonksiyonel değişimi hizlanmiştir.
Değişen şartlara bağli olarak şehirlerdeki faaliyetler farklilaşmiştir. Siyasi ve iktisadi etkenlerle nüfus
artişi da hizlanmiş ve günümüzdeki büyük şehirler ortaya çikmiştir.
Fotoğraflardaki yerleşmelerin fonksiyonel özellikleri hakkinda neler söyleyebilirsiniz?
G ETKiNLiK
Harita 2: New York ve Hartum şehirlerinin etki alanlari
40 şehirlerin Fonksiyonlari ve Nüfus Politikalari
1. Roma
Denizden 24 km uzaklikta Tiber Nehri
üzerinde geçiş noktasindaki bir adaya 3000
yil kadar önce kurulmuştur. Roma; sanatin,
tarihin ve dinin iç içe geçtiği bir kenttir.
Roma, dünya tarihindeki belirleyici rolünü
asirlar boyu sürdürdüğünden olsa gerek
“Dünyanin başkenti” unvanina layik
görülmüştür.
Kuruluşundan yaklaşik 1000 yil sonra bazi
araştirmacilara göre bir milyona varan
nüfusuyla ingiltere’den Basra Körfezi’ne
Karadeniz kiyilarindan Afrika’ya kadar uzanan
Roma imparatorluğu’nun başkenti idi. Bundan dolayi yalnizca imparatorluğun sinirlari içerisinde kalan
yerleri değil dünyanin büyük kesimini siyasi ve dinî olarak etkisi altina almiştir.
Roma’nin gücü doğuya yani istanbul’a kayinca şehir hem etkisini yitirmeye başladi hem de nüfusu
önemli oranda azaldi. Tahminlere göre VI. yüzyil sonuna doğru 50 bin olan nüfusu XIII. yüzyilda sadece
30 bin kadardi.
1870′ te Birleşik italya’nin başkenti olmasina rağmen
nüfusu hâlâ 200 bin civarindaydi. Siyasi, dinî ve kültürel
odak noktasi olarak çok hizli bir büyüme sürecine giren
Roma’nin nüfusu ancak 1930’da bir milyona, 1960’ta iki
milyona, günümüzde ise üç milyona ulaşmiştir (Grafik 1).
Roma, Katoliklerin dinî merkezi olan Vatikan’i içine aldiğindan
çift başkent rolüne de sahiptir. Vatikan bağimsiz
bir bütünlük hâlinde işlev görmektedir ve küresel etkisi
italya’dan çok daha büyüktür (Fotoğraf 1).
Roma günümüzde hizmet sektörünün egemen
olduğu bir şehirdir. Ulusal ve yerel yönetim, finans,
bankacilik, sigortacilik, ticaret ve turizm iş gücünün
2/3’ünü istihdam etmektedir.
“1929 Bunalimi (24 Ekim1929), New York Borsasi’nda
yaklaşik 16 milyon hisse senedinin bir
gün içinde yüzde 50 ile yüzde 90 arasinda değişen
oranlarda değer kaybetmesinden kaynaklanan
bir mali kriz ile başlamiştir. Bankalarin, muhtemel
bir felaketi önlemek için önemli boyutlarda
hisse senedi alimina girmesine rağmen bu kriz atlatilamamiştir.
Aksine bu alimlari, bankalarin iflas
etmesine sebep olmuş ve krizi hizlandirip derinleştirmiştir.
Öte yandan kriz, ABD ile sinirli kalmamiş
Sovyetler Birliği hariç bütün dünyayi etkisi
altina alan genel bir iktisadi bunalima dönüşmüştür. Bu bunalim, dünya ekonomisine durgunluk
biçiminde yansimiş, sonuç olarak işletmeler kapanmaya, üretim hacmi daralmaya ve işsizlik
tirmanmaya başlamiştir.
Gencay şAYLAN
Grafik 1: Roma’nin yillara göre nüfus değişimi
Teknoloji
Öğrencilere Özel Lise 3 coğrafya konu anlatımı (11. sınıf coğrafya) şEHiRLERiN FONSiYONLARI VE NÜFUS...
