Mendel Yasaları nedir – Çözümlü Örnek Sorular

MENDEL VE YASALARI
Bezelye bitkisi üzerinde yaptığı çalışmalarla kalıtımın temelini atmış olan değerli bir bilim adamıdır. Mendel bezelyelerin görünür özellikleri üzerinde çalışmalar yapmıştır. Bu özellikler dominant ve resesif durumuna göre şunlardır;
1. Renk özelliği
Yeşil renk: s San renk : S sarı yeşile göre dominant bir özel liktir.
2. Boy uzunluğu
Uzun bezelye bitkisi: U Kısa bezelye bitkisi: u Uzun kısaya baskındır.
3. Tohum şekli
Düzgün: D Buruşuk: d Düzgün buruşuğa baskındır.
Mendel Yasaları
1. Genlerin gametlere serbest dağılım kuralı: Bu
kurala göre genotipi oluşturan genler gametlere rast-gele bir biçimde dağılır.
2. İzotipi kanunu (Karakterlerin birleşmesi kanunu):Bu kanun İki farklı fenotipteki an dölün çaprazlanma-sı ile elde edilen ilk dölde (F, dölüne) oluşan bireyle¬rin % 100 ünün heterozigot genotipi olmasına denir.
3. Karakterlerin gizli kalması kanunu
F1 çaprazlamasında dikkat edilecek olursa dış görü¬nüşte dominant gen etkisini gösterdi. Resesif genin ise etkisi gizli kaldı. Bu resesif gen etkisini ancak ile-riki döllerde homozigot durumda gösterir.
Ornek-5 :F1 dolunde elde ettiğimiz genotipi kendi arasında çaprazlayarak durumu gözlemleyelim.
Çözüm:
Heterozigot Heterozigot
Düzgün Düzgün
Genotipleri yazalım Dd Dd
/ /
Gametleri bulalım D d D d
Gametleri birlestirelim DD Dd Dd dd
Düzgün Düzgün Düzgün Buruşuk
Fenotip oranını bul: FO: 3 düzgün 1 buruşuk: 3:1
Fenotip çeşidini bul: FÇ: Düzgün – Buruşuk: 2
Genotip oranını bul: GO: 1 /4 DD:2/4,Dd:1/4, dd = 1:2:1
Genotip çeşidini bul: GÇ: DD, Dd, dd = 3
•Buruşuk karakter çaprazlama sonucu 1/4 oranında ortaya çıktı.
• Fenotip ve genotip oranları çok iyi bilinmeli. Çünkü bazı sorularda bu oranlar verilip anne ve babanın genotipi istenebilmektedir.
Örnek:
% 75 şişkin, % 25 buruşuk döller veren bezelyeler hangi karakterlerdeki bezelyelerin çaprazlanma-sından meydana gelir?
A) Arı döl, şişkin — Arı döl, buruşuk
B) Arı döl, şişkin — Melez, şişkin
C) Melez, şişkin — Arı döl, şişkin
D) Melez, şişkin — Melez, şişkin
(1990-FL)
Çözüm:
Sorularda verilen oranlar % 75 e % 25 yani 3:1 oranı olduğu açıkça gözleniyor. O zaman 3:1 fenotip oranı¬nı veren çaprazlama iki heterozigot genotipin çapraz-lanmasıydı. Buna göre çaprazlanan bireylerin her İki¬sinin de heterozigot (melez) olması gerekir.
Cevap D’dir.
Bu içerik internet kaynaklarından yararlanılarak sitemize eklenmiştir