Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
Özellikler :
Dikkat Eksikliği : Dikkatleri çok kolay dağılıyor. Normal koşullarda dikkatimizi dağıtmayan uyarıcılar bu çocukların dikkatini kolayca dağıtabiliyor.
– Çok çabuk unutabiliyorlar
– Ödevlerine bakıldığında dikkatin az ve pek çok hata yapıldığı, karma karışık, özensiz, plansız, sistematikten uzak olduğu görülür. Başladıkları işi tamamlamama sorunları vardır. Bir noktaya bakıp dalıp dalıp giderler. Kendileriyle konuşulduğunda başka bir şey düşünüyorlarmış gibi görünürler.
Sosyal İlişkileri :
– Karşı tarafı dinlemekte güçlük çekiyorlar
– Konuyu değiştiriyorlar, konudan konuya atlıyorlar
– Oyun ilişkisinde güçlük çekiyorlar
– Bir oyunu baştan sona kadar sürdürmesi için kurallara uyması gerekiyor oyun kurallarına uymayıp uyumu bozabiliyorlar.
Hiperaktivite : Bir saniye yerinde duramazlar. Elleri ayakları sürekli oynar. Ellerine bir şeyler alır ve bununla oynar. Oturmaları ve sessizce olmaları gereken yerde bunu yerine getirmezler. Oturdukları yerden sürekli yerde bunu yerine getirmezler, çok konuşurlar. Bu çocukların dikkat süresi kısadır, yoğunlaşma yeteneği düşüktür. Bu yüzden zekaları normal olmasına rağmen öğrenme güçlüğü ve okul başarısızlığı sıklıkla görülür. Belirtiler erken ergenlik döneminde göreceli olarak devam eder. Bir çok bireyde genç ergenlikte ve erişkinlik döneminde belirtiler azalır. Çok dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların çok az bir kısmı DE / HB tüm belirtileri erişkinliğe taşır.
Ailelerin küçükken çok hareketli dediği çocukların çoğunda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ortaya çıkamaz. Bu yüzden erken yıllarda tanı koymak son derece yanlış sonuçlar doğurabilir. Ayrıca tanı çocuğu etiketlemek için değildir. Tedavi süresini yapılandırmak için gereklidir.
a-) Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Eksikliğine Sahip Ailelere Öneriler :
1- Bu bozukluğun kesin olarak nedeni bilinmemektedir. Sadece bazı görüşler öne sürülmektedir.
2- Bozukluk tedavi edilebilir.
3- Tedavi edilmezse yetişkinliğe taşınabilir.
4- Erken tanı, tedavi sürecini kolaylaştırır.
5- Tedavi edilmezse çocuğun tüm hayatını karartabilecek olumsuzluklar yaşanabilir.
6- Ailedeki tüm bireylerin tedaviye katılımı çok önemlidir.
Erken tanı ve tedavi, bu çocukların değişik problemlerinin üstesinden gelerek başarıyı yakaladıklarını göstermiştir.
Tedavinin aile, okul ve hekim işbirliği ile yürütülmesi gerekir. Çocuğun gereksinimlerine uygun kurallar koyup disiplin uygulayan ve fiziksel gelişimine uygun kurallar koyup disiplin uygulayan ve bunda tutarlı bir ortam bu çocuklar için çok yararlıdır. Aşırı hoşgörü ve aşırı disiplin bu çocukların iyileşmesini olumsuz etkileyebilir.
Çocuğu sevmek demek ona her istediğini almak yada her istediğini yapmak değildir. Aşırı olmamak kaydıyla kuralları ve sınırları öğrenen çocuk hayatta daha başarılı olacaktır. Çocuğun kendi kendisini iyi hissetmesinden daha önemli olan şey kendini kontrol etmesi ve başkalarına saygılı olmasıdır.
Bu çocuklara yardım etmek için ;
1- Ev yaşamında
2- Okul yaşamında
Ev Yaşamıyla İlgili Öneriler
– Günlük programını gözden geçirir, kalkış, yemek, oyun, ev ödevi, TV, yatış,bilgisayar için kesin zamanlar belirleyin.
– Hazırladığınız programı bir tahtaya veya kağıda yazıp çocuğun daima görebileceği bir yere asın. Eğer çocuğunuz henüz okumuyorsa, günlük etkinlikleri sembollerde veya çizimle gösterebilirsiniz.
– Ev kurallarını gözden geçirin : Kuralları net olarak açıklayın. Çocuk bunlara uyduğu veya ihlal ettiği zaman neler olacağını bilmelidir. Kuralları uygulamada tutarlı olun.
– Model Olun : Çocuğa ne yapmamasından daha çok ne yapması gerektiğini söyleyin, gösterin.
– Ödüllendirici olun. Kendi başına güzelce giyinmek, kapıyı yavaş örtmek gibi. Küçük davranışları dahi yaptığında ödüllendirin. Övgüyle, güzel cümlelerle, gülümseyerek ve sırtını sıvazlayarak ödüllendirin. Ancak bu ödüllendirmelerde aşırıya kaçmayın ve doğal olmasına dikkat edin.
– Tutarlı Olun : DEHB’li çocukları susturmak yada sakinleştirmek için aileler genellikle bazı sözler vermeyi denerler. “Eğer yaparsan” “eğer susarsan” “eğer oturursan” gibi yapabileceğiniz için söz verin. Çocuğunuz kuralları ihlal ettiği zaman onu sakin bir şekilde uyarın eğer uyarılarınız işe yaramadı ise söz verdiğiniz cezaları uygulayın. Fiziksel cezalardan kaçının çünkü bu onları daha kötü hale sokar.
– Çocuğunuzu arkadaş çevresinde gözleyin : Oyun arkadaşı seçerken dikkatli olun. İlk önce bir veya iki oyun arkadaşı önerin. Oynarlarken yakından izleyin iyi oyunları ödüllendirin. İlişkilerini sürdürme becerilerini geliştirmek için ona örnekler gösterin. Arkadaşları rolüne girerek deneme alıştırmaları yapın.
– Onlara zaman ayırın : Bu çocuklar boş zamanlarını değerlendirme konusunda güçlük çeker. “Kitap oku, dersine çalış” gibi talimatlardan hoşlanmazlar. Ancak anne-baba oynamayı en sevdikleri oyunlara bile tercih ederler. Bu yüzden çocuklarımızla bir şeyleri paylaşmak için ayırabileceğiniz kadar zaman ayırın.
– Fiziksel temas sağlayın : Sarılarak, dokunarak, okşayarak onu sevin.
– Sorumluluk verin : Uygun zamanlarda uygun ev işlerini yapma sorumluluğu verin. “Yaşı küçük” yada “kıyamam yazık !” gibi nedenlerle onların sorumluluk almasını engellemeyin.
Okul Yaşamıyla İlgili Öneriler :
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar genel olarak akademik hayatlarında sorun yaşarlar.
– Okul öğretmen seçimi : iyi bir okul ve öğretmen seçin ! bazı okul yöneticileri ve öğretmenler çocuklara ön yargılı olabilir. Mesela mevcudu az , öğretmeni bu tür çocuklara karşı hoş görülü olan bir sınıfta büyük ölçüde işler yolunda gidecektir.
– Okul etkinliklerini destekleyin. Okul çantasını akşamdan hazırlayın. İyi bir kahvaltı ve giyinmesi için yeteri kadar zaman verin
– Çalışma ortamını düzenleyin : Ders çalışırken
* Televizyon ve gürültüden uzak olmalı
* Duvarda resim , poster , oyuncak vb. şeyler olmamalı
* İyi aydınlatılmış ve havalandırılmış olmalı
* masada sadece çalışılan konuyla ilgili materyaller bulunmalı
* çalışma sürecinde gerekli her şey masada hazır olmalı
– Çalışma süresini ve içeriğini düzenleyin : okuldan sonra hafif bir yemek verin. Biraz oynamasına izin verip ev ödevlerine sonra başlayın çalışma süresini bölümlere ayırın. 1 saat çalışacaksa 15’er dakika dört oturumla çalışılmalıdır. Çalışılan konularıda benzer biçimde bölümlere ayırın
– Notu değil çabayı önemseyin : Çocuğunuzu sadece iyi not aldığında değil , ödevini yapmaya gayret ettiğinde ödüllendirin
GENEL ÖNERİLER :
1- İyi bir kahvaltı hazırlayın.
2- Doğal yiyecekler yemesine dikkat edin
3- Çocuğunuz hangi konuda daha yetenekliyse o konuda yöneltilmesi akademik başarısını yükseltecektir.
4- Okulda yoğun olarak spora yönelmesini sağlayın.
5- Televizyon , bilgisayar ve video oyunlarını sınırlayın
6- Çocuğunuzun kendinden küçük birine bir şey öğretmesini sağlayın
7- Renkli materyaller kullanarak dikkati çekin
8- Odaklanması ve sakinleşmesi için fonda müzik kullanabilirsiniz
9- Dikkati çekecek yollarla talimatlar verin
10- Normal çocukların devam ettiği bir sınıfta olmasını sağlayın
11- Olumlu rol modelleri sağlayın
12- Okul dışı eğitime önem verin
13- Yumuşak bir tonda konuşun
14- Çocuğun nelere ilgi gösterdiğini bulun
15- Evde sıkıldığında hareket etmesi için fırsatlar oluşturun
16- Çocuğunuzla anlaşma yapın
Kontrat / anlaşma nasıl yapılır?
**** Davranış Kontratı ****
Kontrat tarihi ……………….’den ……………….’e kadar
Üzerinde çalışacağımız **** davranışı
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
Davranışlarımı şu şekilde değiştireceğim
1- Bir şey söylemeden önce 10’a kadar sayacağım
2- Ne kadar öfkeleneceğime karar vereceğim
3- Davranışın sonucunu düşüneceğim
4- Oradan uzaklaşacağım
5- Karşımdaki kişiye ne kadar öfkeleneceğimi söyleyeceğim
Bu içerik internet kaynaklarından yararlanılarak sitemize eklenmiştir
Ekleyen: Berke