Problem: İnsanlarda titreme ve yüksek ateş ile ortaya çıkan sıtma hastalığının etkeni nedir?
Gözlem ve Verilerin Toplanması
-Sıtma hastalığının yaygın olarak görüldüğü alanlarda sivrisineklerin yaygın olduğu gözlemlenmiştir.
-sivrisinekler tarafından sıklıkla ısırılan kişilerde sıtmaya daha çok rastlanmaktadır.
-Bu bölgelerde sıklıkla sivrisineklerin aşırı üremesine uygun ortam sağlayacak bataklık ve sulak alanlara rastlanmıştır.
-Bütün sıtma görülen hastaların kanlarında plasmodium parazitine rastlanmıştır.
-Sivrisineklerden alınan örneklerde aynı plasmodium canlısına rastlanmıştır.
-sivrisineklerden alınan plasmodium paraziti deney hayvanlarına uygulandığında sıtma hastalığına benzer belirtiler gözlemlenmiştir.
– Bu bölgelerdeki bataklık ve sulak alanlar ilaçlandığında; sivrisinek sayısının azalmasıyla beraber sıtma hastalığının görülme oranınında azaldığı görülmüştür.
Hipotez:
1- sıtma hastalığına plasmodium canlısı neden olmaktadır.
2- Sıtma insanlara sivsineğin ısırması ile bulaşmaktadır.
3- sıtma etkeni yaşam döngüsünün bir bölümünü sivsinekte tamamladıktan sonra insanlara bulaşabilir duruma gelir
4- Sivrisinekler sıtma hastalığının etkeni olan plasmodium parazitini taşıyan insanları ısırdığında tekrar bu etkeni alarak döngüyü tamamlamaktadır.
5- sıtma sadece dişi sivrisineklerle taşınmaktadır.
Tahmin:
1- eğer 1. hipotez doğru ise plasmodium’a rastlanan bütün hastalarda sıtma nöbetleri görülür.
2- eğer 2. hipotez doğru ise plasmodium mikrobunu taşıyan sivrisinek tarafından ısırılan canlılarda sıtma hastalığı görülür.
3- eğer 3. hipotez doğru ise sivrisinek olmaksızın plasmodium verilen hastalar sıtma hastalığına yakalanmazlar.
4- eğer 4. hipotez doğru ise plasmodium parazitini taşımayan sivrisinekler sıtma hastalığını taşıyan kişileri ısırdığında bu paraziti taşımaya başlarlar.
5- eğer 5. hiptez doğruysa erkek sivsinekler tarafından ısırılan canlılarda sıtma hastalığı görülmemelidir.
Kontrollü deney:
Aynı yaş,cins ve ağırlıktaki farelerle deney yapılır. Hem sivrisineklerde hemde fareler için bir kontrol bir de deney grubu oluşturulur.
1-Yapılan çalışmalarda plasmodium parazitini taşıyan sivrisineklerin ısırdığı farelerde sıtma hastalığına benzer belirtiler görülmüştür.
2-Plasmodium paraziti direk olarak farelere uygulandığında sıtma hastalığı ortaya çıkmamıştır.
3-plasmodium parazitinin farelerde sıtmaya neden olduğu anlaşılmıştır.
4- Farelerden alınan kan örneklerinde plasmodium parazitleri tespit edilmiştir.
5- Plasmodium parazitini taşımayan sivrisinekler; sıtma hastalığına yakalanan farelerle aynı ortama konduklarında sivsineklerin bu paraziti bünyelerine aldıkları tespit edilmiştir.
6- Kontrol gruplarında hiçbir şekilde sıtma hastalığına ya da plasmıdium parazitine rastlanılmamıştır.
7- erkek sivrisinekler ve dişi sivsinekler ayrı denek gruplarına uygulandığında sadece dişi sivsinekler tarafından ısırılan farelerde sıtma hastalığı görülmüştür.
Bu içerik internet kaynaklarından yararlanılarak sitemize eklenmiştir
Ekleyen: Berke
Editörün Seçtikleri
POPÜLER MESAJLAR
