Lise fizik ödev konusu element,bileşik ve karışımların özellikleri nelerdir, Bileşiklerin Adlandırılması, AmetalAmetal Bileşiklerin Adlandırılması, ELEKTRON DAĞILIMI, ATOMLAR ARASI BAĞLAR, ÇÖZELTİLER, DOYMUŞ ÇÖZELTİ, ÇÖZÜNME HIZI

Bileşiklerin Adlandırılması:
Bileşik formülleri element sembollerinden yararlanılarak yazılır. Formül yazılırken önce pozitif değerli atom yazılır. Daha sonra negatif değerli atom veya kök yazılır. Bileşik oluşumundaki alınan ve verilen elektron sayıları eşitlenir.
Al3+2 Br2-3 H2+1O-2 Ca3+2N2-3
AmetalAmetal Bileşiklerin Adlandırılması
I. Ametalin atom sayısı + I. Ametalin adı + II. Ametalin sayısı + II. Ametalin adı + Ek
Latince Sayılar:
1- Mono 2- Di 3- Tri 4- Tetra 5- Penta
6- Heksa 7- Hepta 8- Okta 9- Nona 10- Deka
O : Oksit ÖRNEK: N2O5 = di azot penta oksit
S : Sülfür CO2 = mono karbon di oksit
F,Cl,Br,I ür eki CO = Karbon monoksit
N : Nitrür PCl3 = fosfor tri oksit
P2O5 = di fosfor penta oksit
MetalAmetal Bileşiklerin Adlandırılması
Metal Adı + Ametal Adı veya Metal Adı + Metal Değerliği + Ametal Adı
Na+1Cl-1 Sodyum klorür Fe+2Cl2-1 Demir II klorür
Ca+2O-2 Kalsiyum oksit Fe+3Cl2-1 Demir III klorür

Metal Kök Bileşiklerin Adlandırılması
Metal Adı + Kök Adı
SO4-2 Sülfat CO3-2 Karbonat NO3-1 Nitrat PO4-3 Fosfat
Na2CO3 Sodyum Karbonat NaHCO3 Soyum bikarbonat
CaSO4 Kalsiyum Sülfat Fe2+3(SO4)3-2 Demir III sülfat
ELEKTRON DAĞILIMI Atomun çekirdeği etrafında elektronların dizildiği yörünge adını verdiğimiz enerji katmanları vardır. Çekirdeğin etrafından başlayarak 1.2.3.4….. yörünge şeklinde sıralanırlar. Her yörüngede bulunacak elektron sayısı ise 2n2 ile hesaplanır.
n = yörünge sayısıdır.
1.yörünge = 2 2.yörünge = 8 3.yörünge = 18 4.yörünge = 32 Dış yörüngedeki elektronlar kolayca atomdan ayrılabilir. İlk yörüngedeki elektronlar kolayca ayrılamaz. Son yörüngede en fazla 8 bir önceki yörüngesinde ise en fazla 18 elektron bulunur. Atomlar son yörüngelerini ya 8 ya da 2 ye tamamlamak ister. Böylece soygaza benzemek ister. (okted-dukted kuralı) Hidrojen = 1 Neon = 2 8
Potasyum = 2 8 8 1 Helyum = 2 Sodyum = 2 8 1
Kalsiyum = 2 8 8 2 Lityum = 2 1 Magnezyum= 2 8 2 Berilyum = 2 2 Alüminyum= 2 8 3 Bor = 2 3 Silisyum = 2 8 4 Karbon = 2 4 Fosfor = 2 8 5 Azot = 2 5 Kükürt = 2 8 6 Oksijen = 2 6 Klor = 2 8 7 Flor = 2 7 Argon = 2 8 8
NOT: Son yörüngesinde 1 , 2 veya 3 elektron bulunan elementler metaldir.
Son yörüngesinde 4 , 5 ,6 veya 7 elektron bulunduran elementler ametaldir.
Son yörüngesinde 8 elektron bulunduran elementler soygazdır.
ATOMLAR ARASI BAĞLAR :
Atomları bir arada tutan kuvvetlere kimyasal bağ adı verilir. Tuğla arasına konan harç gibi. İyonik ve Kovalent bağ olmak üzere iki çeşittir.
İYONİK BAĞ : Metal ve ametal atomlarının bir araya gelmesiyle oluşur. Ametal elektron alarak (-) , metal ise elektron vererek (+) elektrikle yüklenir. Bu şekilde elektrikle yüklü atomlara İYON denir. Bu şekildeki elektron alışverişine ise İYONİK BAĞ veya Elektriksel Çekim Kuvveti denir.
ÖRNEK : NaCl , LiF , MgCl , CaCl2 , CaO vb.
KOVALENT BAĞ : İki ametal atomunun bir araya gelip karşılıklı olarak birbirlerinin elektronlarını ortak kullanmasıyla oluşan bağa Kovalent Bağ denir. Her iki ametalde elektron alarak (-) yüklenmek ister. Bu nedenle elektron çiftlerini ortak kullanırlar.
ÖRNEK : H2 , Cl2 , N2 , O2 , F2 , NH3 ,H2O
İYON NEDİR ? : Elektrikle yüklü atom veya atom gruplarına İYON denir.
ÖRNEK: Aşağıdaki bileşiklerin kimyasal bağlarının türünü söyleyiniz? [ Na : 11 ; CI : 17 ; C : 6 ; O : 8
Mg : 12 ; F : 9 ; H : 1 ]
A-) NaCI B-) CO2 C-) MgF2 D-) H2O
Cevap:
A-) Na : 2 . 8 . 1 —- metal CI : 2 . 8 . 7 — > ametal metal–ametal arasında iyonik bağ vardır.
B-) C : 2 . 4 —– ametal O : 2 . 6 — ametal ametal ametal arasında kovalent bağ vardır.
C-) Mg: 2 . 8 . 2 — metal F : 2 . 7 — ametal metal ametal arasında iyonik bağ vardır.
D-) H : 1 —– ametal O : 2 . 6 — ametal ametal ametal arasında kovalent bağ vardır.
NOT : Hidrojenin son yörüngesinde bir elektron olmasına rağmen ametal özelliği gösterir.
SORULAR:
1- İyonik bağ nasıl gerçekleşir ?
2- Kovalent bağ nasıl gerçekleşir ?
3- Kimyasal bağ nedir ?
4- Elektronlar hangi yörüngede en zayıftır ?
5- Elektronlar hani durumda yörüngeden kopmaz ?
ÇÖZELTİLER
Çözelti: iki veya daha fazla saf maddenin birbiriyle homojen bir şekilde karıştırılmasıyla elde edilen karışımlara denir. Bir çözeltide çözücü ve çözünen diye iki bileşen vardır. Miktarca fazla olana çözücü az olana da çözünen denir.
Çözeltiler madde miktarına göre Derişik ve Seyreltik çözelti diye ikiye ayrılır.
1-Derişik Çözelti : Çözüneni fazla , çözeni az olan çözeltidir.
2-Seyreltik Çözelti : Çözüneni az , çözücüsü fazla olan çözeltilerdir.
Çözünürlüklerine göre de çözeltiler 3e ayrılırlar.
1-Doymamış Çözeltiler
2-Doymuş Çözeltiler
3-Aşırı Doymuş Çözeltiler
DOYMUŞ ÇÖZELTİ : Belli sıcaklıkta daha fazla madde çözemeyen çözeltidir. DOYMAMIŞ ÇÖZELTİ : Belli sıcaklıkta daha fazla çözebilen çözeltidir. ( İYON ÇÖZELTİ) ELEKTROLİT ÇÖZELTİ : Yapılarında (+) ve (-) yüklü iyon bulunduran maddelerin çözeltileridir. Asit,baz ve tuzlar. Elektriği iletir.
(MOLEKÜL ÇÖZELTİ) ELEKTROLİT OLMAYAN ÇÖZELTİ : Yapılarında (+) veya (-) yüklü iyon bulundurmayan maddelerin çözeltileridir. Bunlar nötrdür. Şeker ve alkol gibi. Elektriği iletmez.
ÖRNEK : Şeker ve tuz suda çözünür. Tuz alkolde , alkol suda çözünmez.
ÇÖZÜNÜRLÜK: Belli şartlarda birim miktar çözücüde çözünecek olan maksimum çözünen miktarıdır. Katı ve sıvıların çözünürlüğü sıcaklık artışıyla artar. Gazların ise sıvılardaki çözünürlüğü sıcaklık artıkça azalır. Gazların sıvılardaki çözünürlüğü basınç artıkça artar.
ÇÖZÜNÜRLÜK ÇÖZÜNÜRLÜK
KATI VE SIVI GAZ
GAZ
SICAKLIK SICAKLIK
ÇÖZÜNME HIZINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER NELERDİR:
1-Sıcaklık 2-Karıştırma 3-Tanecik büyüklüğü
ÇÖZELTİLERİN ÖZELLİKLERİ:
1-Homojendirler
2-İyonik katıların suda çözünmesiyle oluşan çözeltiler elektriği iletirler. Molekül yapılı katıların suda çözünmesiyle oluşan çözeltiler elektriği iletmezler.
3-Çözeltilerin kaynama noktaları sıvının kaynama noktasından büyüktür. Donma noktası ise küçüktür. Kısaca Kaynama noktası yükselmesi; Donma noktası alçalması gerçekleşir. Aynı zaman da çözeltilerin yoğunluğu sıvının yoğunluğundan fazladır.
ASİTLER VE BAZLAR
Suda çözündüklerinde H+1 iyonu veren maddelere asit ;
Suda çözündüklerinde OH-1iyonu veren maddelere baz denir.
Asitlerle bazların birleşmesiyle oluşan maddelere tuz denir.
ASİT + BAZ TUZ + SU
Bu olaya nötralleşme denir.
ASİTLERİN ÖZELLİĞİ:
1. Tatları ekşi olup, yakıcı olan maddelerdir.
2. Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
3. Mavi turnosol kağıdını kırmızıya çevirirler.
4. Bakır ,civa , gümüş , altın ve platin dışındaki metallere etki ederek H2 gazı çıkarırlar.
5. pHları 7den küçüktür.Asit çözeltisine su eklendikçe pH büyür.
BAZLARIN ÖZELLİĞİ:
1. Tatları acı olup kaygandırlar.
2. Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
3. Kırmızı turnosol kağıdını maviye çevirirler. Fenoftalin ile pembeye dönerler.
4. Aleminyum , çinko , kalay , kurşun , krom gibi amfoter maddelerle tepkime verip H2 gazı ve tuz oluşturur.
Zn + 2KOH H2 + K2ZnO2
5. Asitlerle birleşerek tuz ve su oluştururlar.
6. pHları 7den büyüktür. Baz çözeltisine su eklendikçe pH azalır.
TUZLARIN ÖZELLİKLERİ:
1. Suda çözündüklerinde iyonlara ayrışırlar.
2. Sulu çözeltileri elektriği iletir.
3. pHleri 7dir.
MOL KÜTLESİ Bir elementin veya bileşiği oluşturan elementlerin toplam kütlesine Mol Kütlesi denir.
Mol kütlesi ; atom-gram , formül-gram ve molekül-gram terimlerinin yerine kullanılır. Her elementin bir atom ağırlığı (kütle NO) vardır. Her elementin atom kütlesi kadar gram miktarında ise,EŞİT SAYIDA ATOM bulunur. Yani 12 gram C’da,56 gram Fe’de,32 gram S’de eşit sayıda atom bulunur. Bu sayı değeri ise 6,02.1023 tanedir. Bu sayıya AVAGADRO SAYISI denir.
ÖRNEKLER : Na — 1 atom-gram = 1 mol ( 23 gram) = 6,02.1023 2Na — 2 atom-gram =2 mol (2.23=46 gram) = 2 . Avagadro sayısı
H2SO4 –1 formül-gram = 1 molekül-gram = 1 mol = 98 gram = 6,02.1023 2 H2SO4— 2 formül-gram =2 molekül-gram = 2 mol = 2.98= 196 gram =2 . Avagadro sayısı PROBLEM : 1 mol H2SO4 de kaç tane atom vardır ? ÇÖZÜM : H2SO4 = 2mol H + 1 mol S + 4 mol O atomu vardır.
H2SO4 = 2 + 1 + 4 = 7 mol atom vardır.
O halde H2SO4 = 7 . 6,02.1023 = 42,14.1023 tane atom vardır. PROBLEM : 1 mol NH3 molekülündeki atom sayısı kaçtır ?
ÇÖZÜM : NH3 = 1 mol N + 3 mol H = 4 mol atom vardır.
O halde NH3 = 4 . 6,02.1023 = 24,08.1023 tane atom vardır. PROBLEM : 1 mol H atomunda atom sayısı kaçtır ? ÇÖZÜM : H = 1 mol H = 1 mol atom vardır. O halde H = 6,02.1023 tane atom vardır.
PROBLEM : 1 Mol H2 molekülünde atom sayısı kaçtır ? ÇÖZÜM : H2 = 2 mol H = 2 mol atom vardır. O halde H2 = 2 * 6,02.1023 tane atom vardır.
PROBLEM : 1 mol H2SO4 de kaç tane H2SO4 molekülü vardır ? ÇÖZÜM : H2SO4 = 1 mol = Avagadro sayısı kadar H2SO4 molekülü vardır.
REAKSİYONDA MADDE DEĞİŞİMİ Reaksiyona giren elementler veya bileşikler reaksiyon sonucunda kendine benzemeyen ÜRÜN denilen yeni maddeler oluşturur. Reaksiyonlar denklemle gösterilir. Sol da giren madde,sağda çıkan maddeler yazılır. ÖRNEK : Demir + Kükürt +ısı —- Demirsülfür Zn + 2HCI —— ZnCI2 + H2 CuO + H2 —– Cu + H2O EKZOTERMİK REAKSİYON ( ISI VEREN REAKSİYON ): Reaksiyonda dışarıya ısı enerjisi veriliyorsa Ekzotermik reaksiyondur. Kibritin,mumun,kömürün yanması gibi. ÖRNEK : Na2CO3 + H2SO4 ——- Na2SO4 + CO2 + H2O + Isı C + O2 —– CO2 + Isı Mg + 1/2O2 —— MgO + Isı K + 1/2CI2 —– KCI + ısı(enerji) 2Fe + 3/2O2 —— Fe2O3 + ısı H2 + 1/2O2 —- H2O + ısı ENDOTERMİK REAKSİYON ( ISI ALAN REAKSİYON ) Reaksiyona ısı enerjisi veriliyorsa endotermik reaksiyondur. ÖRNEK : CaCO3 + ısı —– CaO + CO2 KCIO3 + ısı —– KCI + 3/2 O2 H2O + ısı —— H2 + 1/2O2 NH4CI + ısı —– NH3 + HCI REAKSİYONDA KÜTLENİN KORUNUMU Reaksiyonlarda giren ürün ile çıkan ürünün kütle miktarı daima birbirine eşittir. Giren madde 50 gram ise çıkan üründe daima 50 gramdır. Bu bilgiyi Fransız Lavosier bulmuştur.
NÜKLEER REAKSİYON Bir element atomunun başka bir element atomuna dönüştüğü olaylara Nükleer Reaksiyon,bu reaksiyonda çıkan enerjiye de Nükleer enerji denir. RADYOAKTİF MADDE : Işıma yaparak kendiliğinden parçalanan ve başka elementlere dönüşebilen maddelere Radyoaktif madde, bu olaya da Radyoaktivite denir. Örnek: Uranyum,radyum,toryum,polonyum,plütonyum vb. Radyoaktivitede Alfa,Beta,gamma gibi ışınlar yayılır. Gamma en girici,alfa en az giricidir.
Alfa insan derisinden içeri giremez. Gamma X veya Röntgen ışını olarak ta bilinir. ALFA : Havada bir kaç cm ilerler. Canlı dokular için tehlikelidir. Elektrik yüklüdür. Magnetik alanda saparlar. Alfa ışınları (+) yüklü helyum çekirdeğidir. Alfa ışıması yapan bir atomnu atom numarası 2 , kütle numarası 4 azalır.
236U — 90Th + He BETA : Havada birkaç metre ilerler. Canlıya zarar verir. Bu tür maddelere dokunmak tehlikelidir. Elektrik yüklüdür. Magnetik alanda saparlar. Beta ışınları (-) yüklü elektronlardır. Beta ışıması yapan bir atomun atom numarası 1 artar kütle numarası değişmez.
225Ra — 90Th + -1e
GAMMA : Havada kilometrelerce yol alır. Ancak kurşun gibi ağır metaller yolunu keser. Eloktromagnetik dalgalardan oluşmuştur. Magnetik alanda sapmazlar. Atomun atom ve kütle numarasını değiştirmez sadece fazla enerjini ışımasını sağlar. Radyoaktif maddelerle ilk çalışmaları Henri Bekerel,Merie Curie,Pierre Curie yapmışlardır. FİSYON ( ÇEKİRDEK BÖLÜNMESİ ) : Uranyum gibi atomlar parçalanırken iki çekirdeğe bölünür. Bu esnada ısı ve radyoaktif ışınlar oluşur. Bu olaya Fisyon denir. Atom bombası gibi. FÜZYON ( ÇEKİRDEK KAYNAŞMASI ) : Hafif iki atom çekirdeği yüksek sıcaklık ve basın altında tek bir çekirdek oluşturmasına Füzyon denir. Hidrojen bombası,Güneşte oluşan enerji gibi. RADYOAKTİF REAKSİYONLARDA AÇIĞA ÇIKAN ENERJİNİN KAYNAĞI : BU reaksiyonlarda bir miktar kütle kaybolur. Bu kütle enerjiye dönüşür. Einstein teorisine göre bu enerji şöyle hesaplanır :
E= m.c2
E = Joule cinsinden enerji m = Kg olarak kayıp kütle
c =Işık hızı ( 3.108 m/sn)
 Kaynak: www.englishpage.blogcu.com izni ile alınmıştır