Sayıca on iki adet olan bu fiiller şunlardır :
to be may
to have must
to do will
to dare shall
to need ought
can used
Yardımcı fiillerin çeşitli görevleri vardır. Bunların başlıcaları, diğer fiillerle birlikte (tenses – zamanlar)ın meydana getirilmesi, fiillerin (negative olumsuz) ve (interrogative – soru) hallerinin yapılmasıdır.
İlerideki sayfalarda her bir yardımcı fiili ayrı ayrı ve ayrıntılı olarak incelemeden önce yardımcı fiillerin genel olarak durumlarını ve uydukları kuralları kısaca sıralayalım :
a. Yardımcı fiillerden to be, to have, to do, to dare, to need dışındakiler mastar eki (to) almazlar. Türkçedeki (-mek, -mak) mastar ekinin İngilizcede karşılığı olan ve fiil önüne getirilen to, yardımcı fiillerden sadece yukarıda gördüğümüz beş tanesinin önüne getirilebilir. (Daha ileride göreceğimiz olağan fiillerin hepsinin önüne “to – mek, mak” mastar ekinin gelebildiğini burada hatırlatalım.)
b. Sadece to be, to have, to do fiilleri çeşitli ekler alabilir, çekimlenir, özneye göre değişik şekle girer. Bunlar dışındaki yardımcı fiillerin tek şekilleri vardır.
I am I have I do
you are you have you do
he is he has he does
she is she has she does
they are they have they do
To be, to have, to do yardımcı fiillerinin öznelere göre değiştiğini görüyoruz. Aşağıdaki örneklerde şekil değiştirmeyen yardımcı fiillerden birkaç tanesi görülüyor.
I can I must I may
you can you must you may
he can he must he may
she can she must she may
they can they must they may
c. İçinde yardımcı fiil bulunan bir cümle soru haline sokulmak istenirse yardımcı fiil öznenin önüne getirilir.
olumlu soru
I am am I?
she is is she?
they are are they?
we can can we?
he can can he?
you can can you?
he has has he?
you have have you?
it has has it?
d. Olumsuz yapmak için yardımcı fiile not sözcüğü eklenir.
olumlu olumsuz
I am I am not
he is he is not
you are you are not
we must we must not
he must he must not
they must they must not
he will he will not
you will you will not
they will they will not
I can I cannot
he can he cannot
we can we cannot
Can yardımcı fiilini olumsuz yaparken kullanılan not sözcüğünün bu fiile bitişik yazıldığına dikkat ediniz. Bu durum sadece can fiiline özgüdür. Olumsuz yapmak için kullanılan not sözcüğü yardımcı fiille birleştirilebilir. Özellikle konuşma dilinde bu şekil tercih edilir. Bu birleşme fiile n’t eklenerek oluşturulur.
is not isn’t
are not aren’t
have not haven`t
has not hasn`t
do not don’t
does not doesn’t
must not mustn’t
will not won’t
cannot can’t
may not mayn’t
need not needn’t
shall not shan’t
ought not oughtn’t
dare not daren’t
used not usedn’t
Not sözcüğü ile birleştirilerek bir kısaltma yapılan yardımcı fiillerden will ve shall fiilleri not ile birleşirken küçük bir değişime uğramaktadırlar. Bunu yukarıda görüyoruz.
e. Özellikle konuşma dilinde, yardımcı fiillerden be, have, will, shall, (have’in geçmiş hali had, will’in geçmiş hali would) cümlenin öznesi ile birleştirilebilirler.
I am I’m
you are you’re
it is it’s
they have they’ve
she has she’s
we had we’d
he will he’ll
I shall I’ll
he would he’d
Birleştirmelerde has ile is’in aynı şekilde (‘s) olarak yapıldığı, had ile would’un da yine tek şekilde (‘d) olarak birleştirildiği görülmektedir. Bir cümlede böyle bir birleştirmenin hangi yardımcı fiille yapıldığı şekilden anlaşılamıyacağı için ancak sözün gelişinden anlaşılır.
Will ve shall yardımcı fiillerinin birleştirilmiş halleri de aynıdır: ‘ll.
f. Yardımcı fiillerden bir kısmını sadece başında to mastar eki olan mastar halinde bir fiil, bir kısmını da yalın halde, yani önünde to bulunmayan bir fiil izler.
Will,shall, must, may, can, do yardımcı fiillerinden sonra fiil kök halinde, bulunur.
I can read. Okuyabilirim.
We shall answer. Cevap vereceğiz.
He must telephone. O telefon etmeli.
They will not come. Gelmeyecekler.
I do not drink. İçmem.
You may come. Gelebilirsiniz.
Be, have, used, ought yardımcı fiillerinden sonra to mastar ekli fiil gelir.
We are to leave early. Erken gitmemiz gerekiyor.
He has to help his father. Babasına yardım etmek zorundadır.
They used to play here. Burada oynarlardı.
She ought to visit her mother. Annesini ziyaret etmesi gerekir.
Bu tip yardımcı fiiller arasında saydığımız be ve have yardımcı fiillerini fiillerin çeşitli halleri de izleyebilir. Bu iki fiil kullanılış alanı çok geniş olan ve birçok zaman ve yapıların meydana getirilmesinde kullanılan yardımcı fiillerdir. Have ve be fiillerini, yardımcı fiilleri teker teker ele alacağımız bölümde ayrıntılı olarak işleyeceğiz.
Need ve dare yardımcı fiilleri diğerlerinden biraz farklıdır. Bunların olumsuz ve soru halleri hem diğer yardımcı fiiller gibi hem do kullanılarak yapılabilir. İlk durumda to’suz fiillerle, ikinci halde, yani do kullanıldığı zaman to mastar eki almış fiillerle kullanılırlar.
You need not go. Gitmen gerekli değil.
You don’t need to go. Gitmen gerekli değil.
We dare not open it. Onu açmaya cesaret edemeyiz.
We don’t dare to open it. Onu açmaya cesaret edemeyiz.
Need ve dare yardımcı fiilleri de kendilerine ait bölümlerde geniş olarak ele alınmaktadır.
Bu içerik internet kaynaklarından yararlanılarak sitemize eklenmiştir
Editörün Seçtikleri
POPÜLER MESAJLAR
