Kistik Fibrozis Nedir? Kistik Fibrozis kalıtsal (ailevi geçiş gösteren) bir hastalıktır. Doğumdan itibaren birden çok organımızı etkileyerek bu organlarda fonksiyon (işlev) bozukluklarına yol açar. Kistik fibroziste esas olarak etkilenen organlarımız dış salgı bezlerinin bulunduğu organlarımızdır. Akciğer, pankreas, barsak, ter bezleri dış salgı bezlerinin en çok yer aldığı organlardır. Normalde dış salgı bezlerinin ince ve akışkan salgısı vardır. Bu salgılar ile akciğerlerin temiz ve sağlam kalması sağlanır; toz ve yabancı cisimler, mikroplar bu akıcı salgı ile atılabilirler. Kistik fibrozisli hastalarda ise bu salgıların kıvamı artmış olup, akcı özelliğini kaybederler.
Bu sebeple kistik fibrozisli hastaların balgam çıkarması güçleşmiştir. Küçük hava yollarının balgamla tıkanması sonucu akciğer rahatsızlıkları oluşur (öksürük, hırıltı, zatüre, bronşit gibi). Pankreas denilen organımız ağızdan alınan besin maddelerinin sindirilerek vücuda yararlı hale gelmesini sağlayan dış salgılar (enzimler) salgılarlar. Kistik fibrozisli hastaların büyük çoğunda bu salgıların hastalık nedeniyle salınamaması veya kanallardaki tıkanıklıklar nedeniyle barsaklara akamaması sonucu alınan besinler sindirilemez. Bol miktarda, kötü görünüşlü-yağlı, fazla sayıda, pis kokulu dışkı oluşur, hastalarda karın şişliği ve gaz oluşur, tedavi edilmezse yeteri kadar kilo alamaz ve büyümeleri geri kalır.
Yine hastaların ter bezlerindeki bozukluk nedeniyle terleri normal çocuklara göre daha tuzludur. Fazla tuz kaybetmeleri özellikle sıcak ve kuru havalarda fazla terleme sonucu çocuğu susuz bırakıp sorun oluşturabilir. Böyle durumlarda önerildiği şekilde tuz ve sulu gıdaların fazla alınması gerekir.
Kistik fibroz nedir ?
Belirtileriyle karin hastalığına benzeyen bir hastalıktır. Ancak bu hastalık daha vahim olup, ciğer enfeksiyonları gibi enfeksiyonlara sebebiyet vermektedir.
Hastalığın çocuklarda oluş oranı nedir ?
Beşyüz ilâ altıyüz bebekten bir tanesinde rastlanmaktadır.
Ne zaman başlar ?
Karın hastalığından daha erken başlar, genellikle doğumdan sonra ilk altı ay arasında görülür.
Ailevî bir hastalık mıdır ?
Evet.
Bu hastalığa yakalanmış çocuklar ısıdan fâzla derecede etkilenirler mi ?
Evet. Ter dolayısıyla vücuttaki tuzdan büyük miktar kaybedilir.
Bâzı çocuklar kistik fibrozdan ölürler mi ?
Evet. Bazı çocuklar normalin çok üstünde sıcak hava olduğu zaman ölebilirler. Bazıları akciğer komplikasyonlarından, bir kısım çocuklar da yetersiz besin almaktan hayatlarını kaybedebilirler. Bu gibilerin yüzde 50’si beş yaşından önce ölmektedir.
Kistik fibrozun tedavisi nedir ?
Kârın hastalığında olduğu gibi sıkı perhiz, vücudun gereken miktarda tuz almasının sağlanması, büyük ölçüde vitaminlerin alınması, enfeksiyonları önlemek için devamlı antibiyotik verilmesi ve pankreas ozlerinin alinmasi.
Bu çocukların yaşatılması için tedavi ne kadar süre yapılmalıdır ?
Çok uzun süre, bazen gençlik çağında bile devam ettirilmelidir.
Kistik fibroz neden ileri gelmektedir ?
Esas nedeni bilinmemektedir. Fakat son yapılan bilimsel araştırmalar vücuttaki pankreas, karaciğer, akciğerler ve bağırsak zarlarının fonksiyonlarında temel bir eksiklikten ileri gelebileceğini göstermiştir. Birçok organın enzim ve tükürük üretiminde eksiklik göstermekte olduğu da bu son araştırmalarda tesbit edilmiştir.
Geçmişte kistik fibrozun sırf panreas ile ilgili bir hastalık olduğu sanıldığı doğru mudur ?
Evet. Ancak son yıllarda yukarıda bahsedilen organların da bu hastalıktan etkilendiği anlaşılınca bu yanlış teşhis artık geçerli değildir.
Kistik fibroz çok kez ciğerlerde ve bağırsak zarlarında aşırı derecede balgam üretimi ve fazla kalınlıkta olan balgamların bulunmasıyle bir ilgisi var mıdır ?
Evet. Bu kistik fibrozun en karakteristik belirtilerinden biridir.
Ailede bu hastalığa yakalanmış bir çocuk varsa o ailenin başka çocuk yapmayı tasarlaması doğru olur mü ?
Evet. Aile başka çocuk sahibi olabilir. Ancak şu hususa dikkat edilmelidir ki dünyaya gelecek dört çocuktan birinde bu hastalık muhakkak surette mevcut olacaktır.
Bu hastalık için belirli testler var mıdır ?
Testler bu durum için gerekli tuz birikimini tesbit etmek için yararlıdır. Son günlerde geliştirilen tükürük, tırnak ve tuz testleri de tuz artışını belirli bir şekilde göstermekte başarılı olmuştur.
Bu hastalığı karın hastalığından ayırdetmek imkânı var mıdır ?
Çok bariz vakalarda iki hastalık ayırdedilebilmektedir. Hafif vakalarda bu ayırım imkânları bulunamamaktadır.
Kistik fibroz olan bir çocuğun normal yaşama şansı nedir ?
Bilimsel araştırmalarda bu hastalığın nedeni hakkında yeni bilgilerin edinilmesi ile bu şans her gün artmaktadır; Ayrıca, üst solunum sistemlerinde devamlı olagelen enfeksiyonlara karşı yeni korunma imkânlarının bulunmasıyle ciğerlerin hayat boyunca kalacak sakatlıklara karşı korunma imkânları bir hayli artmış bulun-’¦ “maktadır. Üstelik, günümüzde bu hastalığı olan birçok çocuk çeşitli antibiyotiklerin- hem koruyucu olarak hem de enfeksiyonların tedavisinde kullanilmasıyle kurtulabilmektedirler.
Bu içerik internet kaynaklarından yararlanılarak sitemize eklenmiştir
Editörün Seçtikleri
POPÜLER MESAJLAR
