Meridyen, Paralel ve Ekvator özellikleri…

Paralellerin Özellikleri :
 · Ekvator’a paralel uzanırlar
· Çapları ve uzunlukları Ekvator’dan kutuplara doğru kısalır.
· Ekvator’dan kutuplara doğru sayısız paralel çizilebilir. Ancak değerlendirme kolaylığı bakımından birer derece aralıklarla çizildikleri varsayılır.
· Paralellerin 90 tanesi Kuzey Yarım Küre’de, 90 tanesi Güney Yarım Küre’de bulunur.
· 60. paraleller Dünya’nın küreselliğinden dolayı Ekvator’un yarısı uzunluğundadır.
· Birbirini izleyen 2 paralel arasındaki uzaklık her yerde yaklaşık 111 km’dir.
UYARI : Dünya’nın geoid şekli nedeniyle 2 paralel arasındaki uzaklık Ekvator’dan kutuplara doğru artar. Örneğin, Ekvator ile 10 (kuzey-güney) enlemleri arasındaki uzaklık 110.596 m iken, 890-900 (kuzey-güney) enlemleri arasındaki uzaklık 110.700 m’dir. Ancak birbirini izleyen 2 paralel arasındaki uzaklık pratikte 111 km olarak kabul edilmiştir.
Özel Paraleller
Bazı paralellerin yerleri, güneş ışınlarının yere değme açısına bağlı olarak doğa tarafından belirlenmiştir. Bunlar :
Ekvator
Dönenceler
Kutup Daireleri
Kutup Noktaları
Ekvatorun Özellikleri
· En uzun paraleldir.
· Güneşin önünden en hızlı geçen noktaların oluşturduğu paraleldir.
· Dünya’nın eksen çevresindeki dönüş hızı Ekvator’da yaklaşık 1670 km/saat’tir.
· Güneş ışınlarını 21 Mart ve 23 Eylül’de dik açıyla alır.
· Yıl boyunca sıcak olduğundan termik alçak basınç kuşağıdır.
· Yükseltici hava hareketleri görüldüğü için bol yağış alır.
· Gece ve gündüz süreleri yıl boyunca birbirine eşit ve 12’şer saattir.
Dönencelerin Özellikleri
· Yerleri, yer ekseninin eğikliğine bağlı olarak belirlenen Dönenceler, 23027′ Kuzey ve Güney paralelleridir.
· Kuzey Yarım Küre’dekine Yengeç Dönencesi, Güney Yarım Küre’dekine Oğlak dönencesi denir.
· Orta kuşak ile Tropikal kuşağı birbirinden ayırırlar.
· Güneş ışınlarının düz zeminlere dik geldiği en son noktalardır.
· 5. Yengeç Dönencesi 21 Haziran’da, Oğlak Dönencesi 21 Aralık’ta Güneş ışınlarını dik açı ile alır.
Kutup Noktalarının Özellikleri
· 90. Kuzey ve Güney paralelleridir.
· Güneş ışınlarının düz zeminlere en dar açıyla geldiği yerlerdir.
· Sürekli soğuk olduğundan kutuplar ve çevresinde yıl boyunca termik yüksek basınç kuşakları oluşur.
· Aydınlanma çemberinin 21 mart ve 23 Eylül’de teğet geçtiği yerlerdir.
· Bir yıl içinde 6 ay sürekli gündüz, 6 ay sürekli gece yaşanır.
· Çizgisel hızın sıfır, yerçekiminin en fazla olduğu yerlerdir.
Kutup Dairelerinin Özellikleri
· Yerleri, yer ekseninin eğikliğine bağlı olarak belirlenen Kutup Daireleri, 66033′ Kuzey ve Güney paralelleridir.
· Kutup kuşağı ile Orta kuşağı birbirinden ayırırlar.
· Aydınlanma çemberinin yıl içinde yer değiştirdiği ve 21 Haziran ile 21 Aralık’ta teğet geçtiği paralellerdir.
· 21 Haziran’da Kuzey Kutup Dairesi’nde, 21 Aralık’ta Güney Kutup Dairesi’nde 24 saat gündüz yaşanır.
Meridyenlerin Özellikleri
· Bir kutuptan diğerine uzanan meridyenler de paraleller gibi sayısızdır. Ancak pratikte her 1 dereceden bir yay geçtiği varsayılarak, 360 tane oldukları kabul edilmiştir.
· Birbirini izleyen 2 meridyen arasındaki uzaklık Ekvator üzerinde 111 km olarak kabul edilmiştir.
· Başlangıç meridyeni olarak Londra yakınlarındaki Greenwich kabul edilmiştir.
· Bir meridyenin, karşıt (anti) meridyeniyle arasında 180 meridyen fark vardır.
UYARI : Meridyen yayları eşit uzunluktadır. Aralarındaki uzaklık Ekvator’dan kutuplara doğru azalır ve tüm meridyenle kutuplarda birleşir.
Birbirini izleyen 2 meridyen arasındaki uzaklık; Ekvator üzerinde 111.322 m. (pratikte 111 km olarak kabul edilmiştir, 45. (Kuzey – Güney) paralellerinde 78.850 m, 90. (Kuzey – Güney) paralellerinde ise 0 m’dir.
Bu içerik internet kaynaklarından yararlanılarak sitemize eklenmiştir

CEVAP VER
Lütfen yazınızı giriniz.
Lütfen adınızı buraya giriniz.