Saat farkları ve zaman dilimleri

Değişik ülkelere göre saat farkları ve zaman dilimleri vardır.Bir an için çok uzaklardan, uzayın derinliklerinden yerküresi adını verdiğimiz ihtiyar dünyamıza bakacak olursak, yarısının güneş ışıklarıyla ışıl ışıl aydınlanmış, öbür yarısının da karanlıklar içinde gömülü olduğunu görürüz.Dünyamız, kendi ekseni etrafında dönmeye devam ettikçe karanlık bölgeler, aydınlık bölgeleri kovalar, sırasıyla gece ve gündüz birbirlerini izler.
Dünyamızın kuzey kutbundan güney kutbuna doğru uzanan ve boylam çizgileri adı verilen hayali birtakım dilimlere ayrıldığını biliyoruz.İşte güneş bir “öğle vakti” o yerden geçen boylam çizgisinin tam üstünde bulunur ve batıya doğru ilerledikçe birbiri ardına sıralanmış boylam çizgilerinin üzerinden geçer.Böylece “öğle vakti” sürekli olarak batıya doğru kayar, dünya çevresinde hareketini tamamlar.”Öğle vakti” nin tam karşıtı olan “gece yarısı” durumu da dünyamızın karanlık yüzündeki boylam çizgilerini birer birer tarayıp aynı biçimde batıya doğru ilerler.Güneşin batıya doğru hareketiyle her boylam çizgisi üzerinde yeni bir “zaman” doğar, yani güneş, “doğal bir saat” gibi hareket eder.Boylam çizgilerinin birinden öbürüne değişen bu saate “mahalli saat” denir.

Saat değerlerinin böyle bir boylamdan öbürüne sık sık değişmesi günlük yaşayışımız yönünden büyük zorluklar doğurmaktadır.Bu zorluğa örnek olarak şunu gösterebiliriz : İstanbul şehrinde saat tam 12:00 iken İzmitte saat 12:04tür.Bu güneşin yarattığı ebedi düzene yani “mahalli saat” e göre doğru olmakla birlikte bizler için çok kullanışsız, gerçekten şaşırtıcıdır.Bundan ötürü dünyamızı belirli boylam çizgileri arasında kalan kuzey – güney doğrultusundaki zaman dilimlerine ayırmak daha uygun düşmektedir.
Dünyamız, günün saatlerinin sayısı kadar yani 24 zaman dilimine bölünmüş kabul edilir.Birbirine komşu iki zaman dilimi arasında 1 saat fark vardır.Aynı zaman dilimne rastlayan bölgelerin saatleri birbirine eşittir.
Dilimleme işini biraz daha açıklayalım : Dünyamız, coğrafi yönden 360 boylam derecesine bölünmüştür.360 boylam çizgisini 24′e bölersek 15 derece kalınlığında 24 zaman dilimi elde ederiz.Demek ki 15 derece genişliğinde bir zaman dilimi içinde hareket ettikçe saatimiz değişmez hep aynı kalır.
Aralarında birer saat fark bulunan bu zaman dilimleri için de bir başlangıç çizgisi kabul etmek gerekir.Bunun için 19. yüzyıl sonuna doğru uluslar arasında varılan bir anlaşmaya göre Londra yakınındaki Greenwich gözlemevinden geçen boylam çizgisi sıfır boylamı olarak kabul edilmiştir.
Dünyamızı Greenwich boylamından batıya ve doğuya doğru 15er derecelik boylamsal zaman dilimlerine ayırırsak birer saatlik farkların hangi ülkelere rastladığını bulmuş oluruz.
Türkiye ve Rusya Orta Doğu dilimine rastlamaktadır.Batıya doğru, buna komşu olan dilim Orta Avrupa dilimidir.Yani Orta Avrupa ile Orta Doğu arasında 1 saat fark vardır.Daha batıya gidecek olursak İngiltere, Fransa, İspanyayı aynı zaman dilimi içerisinde görürüz.Öyleyse Türkiye ve İngiltere arasında saat farkı 2 dir.Böylece tabloyu doğuya ve batıya doğru izleyecek olursak hangi ülkeler arasında ne kadar saat farkı olduğunu kolaylıkla bulabiliriz.
Batıya doğru yol aldığımız zaman saatimizi her zaman diliminde birer saat geri almalıyız.Doğuya doğru giderken ise bunun tersini yapmalı, yani ileri almalıyız.Böylece günlerimiz batıya doğru giderken uzar, doğuya doğru giderken kısalır.
Bu içerik internet kaynaklarından yararlanılarak sitemize eklenmiştir
Ekleyen: Mert