SIFATLAR – ÖNADLAR, SIFATLARIN ÖZELLİKLERİ VE ÇEŞİTLERİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIM
Adları türlü yönlerden niteleyen, belirten sözcükler.
Örn:
Bu kitap (kitabı bu olduğu belirtilmiş)
Sarı araba (araba renk yönünden nitelendirilmiş)
Adın önüne gelirler.(önad)
Adları benzerlerinden ayırmak için adların önüne getirilen ve onların özelliklerini veren sözcüklerdir.
Sarı ev, mavi ev, beyiz ev (evler benzerlerinden ayırmak için özellikler almış)
Önadla ad arasına virgül konmaz.
Örn:
Yabancı insanlar toplumda sevilmez.
Yabancı, insanlardan kaçar.
SIFATLARDA KÜÇÜLTME:
-cik, -ce; -msı, mtırak
gerçek küçültme eki –cik’tir, diğerleri adı anlamca daraltır.
Örn:
Küçücük ev
Büyükçe kutu (büyüğe yakın)
Yeşilimsi ağaç (tam yeşil değil, yeşile yakın)
Ekşimsi elma (ekşiye yakın)
SIFATLARDA PEKİŞTİRME:
Anlamın güçlendirilmesi
a) ilk hecenin ünlüye kadar olan kısmı + m, p, r,s +önad=pekiştirme
örn:
sa-p-sarı, te-r-temiz, be-m-beyaz, ma-s-mavi
b) önadın arka arkaya yinelenmesiyle
örn:
sulu sulu erikler, sıcak sıcak simit
c) yinelemelerin arasına “mı, mi)
örn:
sulu mu sulu erikler
sıcak mı sıcak simit
SIFATLARDA DERECELENDİRME / KARŞILAŞTIRMA:
İki nesneden birinin taşıdığı özelliğin, diğerine göre daha az veya daha çok olduğunu belirtir.
EŞİTLİK:
Örn:
Benimki kadar/gibi iyi kalem
ÜSTÜNLÜK:
Örn:
Daha iyi kalem
AŞIRILIK:
Örn:
Çok iyi kalem
EN ÜSTÜNLÜK:
Örn:
En iyi kalem
Uyarı: gerçekte bunlar BELİRTEÇTİR.
ADLAŞMIŞ SIFAT:
Sıfatın kendisinden sonra gelen adı kendisine çekerek ortadan kaldırmasıdır.
Ad sıfatın içinde gizlenir ve bu gizlilik çeşitli eklerle sağlanır.
Örn:
Güzeli (güzel insanı) herkes sever.
Sarının (sarı rengin) ne anlama geldiğini bilirdi.
BİRLEŞİK SIFAT:
Birleşik sözcüklerin sıfat görevinde kullanılanlarına bileşik sıfat denir.
Örn:
Uzun boylu adam, geniş bahçeli ev,
Boyu uzun adam, bahçesi geniş ev,
Açıkgöz, vurdumduymaz, uluslararası …
Karabiberli yemek, ağırbaşlı çocuk, yurtsever insan…
Kaynak: izni ile alınmıştır
Editörün Seçtikleri
POPÜLER MESAJLAR
