Dil ve Anlatım Kitabı-10.Sınıf 207-216. Sayfa Etkinlik Cevaplar

Dil ve Anlatım Kitabı-10.Sınıf 207-216. Sayfa Etkinlik Cevaplar
Ölçme ve Değerlendirme
Sayfa= 207
Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerleri doldurunuz
a Ünlemler cümle öğesi olarak cümle dışı unsurdur
b Ünlem işaretinden sonra büyük harfle başlanır
c “Ey Türk Gençliği!” söz gurubu ünlem değil, bir hitaptır
d İnsanın kendi kendisiyle alay etmesine alay denir
Aşağıdaki cümlelerin sonuna doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız
“ Bu dünyada kimsenin ahını almayacaksın ” Cümlesinde “ah” kelimesi ünlem görevinde kullanılmıştır ( Y )
“Bravo çok güzel bir sunum yaptınız” cümlesinde ünlem işareti (!) “bravo” kelimesinden sonra veya cümlenin sonuna getirilebilir ( D )
Mizahi anlatımda güldürü unsuru sadece jest ve mimiklerle sağlanır ( Y )
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna ünlem işareti (!) getirilemez?
A)Keşke, o kırıcı sözleri hiç sölemeseydin
B)Adamın çok üzgün olduğu yüzünden anlaşılıyordu
C)Yazıklar olsun, bunu bana nasıl yaparsınız
D)Eyvah, yine umutlarım dağıldı bir lodosta
E)Aaa, kocaman adamın söylediklerine bak Cevap = B
Aşağıdaki cümlelerde geçen “yalan” kelimelerinden türü yönüyle ikişerli gruplar oluşturulursa hangisi dışarıda kalır?
A)Şu yalan dünyada, insan kalbi kırmanın ne anlamı var! ( Sıfat )
B)Yılandan korkmam, yalandan korktuğum kadar ( İsim )
C)Yalan, ben sana böle bir şey demedim!
D)Murat yalan, ölüm gerçek; dostlar beni hatırlasın
E)Beni yalan sözlerle kandırmaya çalışma
“Ünlemler” ve “hitap unsurları ( seslenmeler )” cümlesinin hangi öğesini oluşturur?
A) Zarf tümleci B) Dolaylı tümleç C) Belirtili nesne D) Cümle dışı unsur
E) Özne
6 Alay, hiciv ve kara mizah arasındaki farklar nelerdir?
Alay bir kişi veya bir şeyle eğlenme, onu hafife alma ve küçümseme; hiciv alay yoluyla kötüleme ; kara mizahsa güldürürken düşündürmektir
7 Mizahi anlatımın özellikleri nelerdir?
Okuyucuda uyandırılmak istenen etkiye göre düzenlenir
Ses, taklit, hareket ve konuşma önemlidir
Mizahi unsurlarda gerçekten sapma vardır
Mizahi unsurları oluşturmada karşılaştırmalar, durumlar, hareketler, kelime ve kelime gruplarından yararlanılabilir
Amaç, okuyucuyu düşündürmek ve eğlendirmektir
8 Humor ve ironi nedir? Açıklayınız
Humor ve ironi de dolaylı yoldan, sezdirmeden ironi yapmaktadır
9 Nasrettin Hoca fıkralarında mizahı sağlayan öğeler nelerdir? Söyleyiniz
Nasrettin Hoca fıkralarında Nasrettin Hoca’nın olaylar karşısında göstermiş olduğu tavır ve söylediği sözler mizahı sağlayan öğelerdir
Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Soruları
Sayfa= 208
1 Biçare çocuğun, o güzel fakat renksiz dudakları titriyordu Çakmakçılar yokuşunu çıkarken ayaklarının sızladığı hissediyor fakat korkusundan söyleyemiyordu Gözüne karşısındaki on adımlık yer, yürümekle bitmez tükenmez, sonsuz bir mesafe gibi görünmeye başladı Ayakları dolaşıp düşecek gibi oldu Sonra yine doğruldu Yürüyorlardı
Paragrafla ilgili verien aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)Üçüncü şahıs ağzından anlatımın kullanıldığı
B)Öyküleyici sanat metni olduğu
C)Edat ve bağlaç kulanıldığı
D)Anlatıcının kurmaca kişi olmadığı
E)Öyküleyici anlatım öğelerinin bulunduğu Cevap = D
2 Geniş merdivenlerden yukarı kata çıktık, burada yemek odasından salona kadar gümüş leğen, ibrikten, ufak incili kaftana kadar bütün eşyanın bir kıymeti, bir inceliği vardı Camekanın içinde Asya ve Avrupa’nın hemen her tarihi milletine ait olmak üzere pırlantadan akike, altından pirince kadar belki üç yüz yüzük, kadife yivler arasında sıralanmıştı
Paragrafta hangi anlatım türü kullanılmıştır?
A) Öyküleyici anlatım
B) Betimleyici anlatım
C) Açıklayıcı anlatım
D) Tartışmacı anlatım
E) Öğretici anlatım Cevap = B
3 Aşağıda öyküleyici anlatım ile ilgili verilenlerden hangisi doğrudur?
A)Anlatıcı kurmaca kişi olmak zorundadır
B)İki temel bakış açısı ile yazılabilir
C)Öğretici özelliği gösteren yazılarda da kullanılabilir
D)Öyküleyici anlatımda sadece olay ve kişi ortak öğedir
E)Kurmaca olaylarda olay zinciri vardır Cevap = C
4 “Anlatım türlerinde dilin bazı işlevleri ağırlıklı olarak kullanılır ” Yargısına göre aşağıdaki eleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A)Öğretici – Göndergesel işlev
B)Lirik – Heyecana bağlı işlev
C)Emir – Alıcıyı harekete geçirme
D)Betimleyici – Şiirsel işlev
E)Öyküleyici – Dil ötesi işlev Cevap = D
Sayfa = 209
5 Akşam saatleri geçmek bilmiyor Bulaşık suyu kaynayacak birazdan Mutfakta o saatlerin yemek kokusu, su buğusu Bir parça alüminyum teli kopardı Nesrin, yarısını alıp pakete koydu Çaydanlığı parlatmıştı, şimdi sıra büyük tencerede Aslında porselen bir demlik almalı bunun üstüne Alüminyum, tadını bozuyor çayın; sularda kötü Şu köşeye, bezlerin oraya bir çivi çakmalı yarın ilk iş Cezveyi asmalı Musluğun çevresi hep kalabalık , bir şey dayayacak yer yok Bir de … Yok ama süngerlerin rengi çabuk soluyor, hele yağ filan sıyırdın mı musluktan, en iyisi bir… Yırtık naylon çoraplardan bir bulaşık bezi dikmeli, bir de sert hamam kesesi el değmişken
Yukarıdaki metinde ayrıntıların belirlenmesinde hangi duyudan yararlanılmamıştır?
A) Görme B) İşitme C) Tatma D) Dokunma E) Koklama
6 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ duyu aktarması” vardır?
A)Keskin bir çığlık parçalıyordu geceyi
B)Hüzün, Boğaz’ın mavi sularında yüzüyordu
C)Kuşlar en güzel şarkılarını söylüyordu dallarda
D)Güneş bulutlara yaslanmış, yorgunluğunu demliyordu
E)Seyirciler onu çılgınlar gibi alkışlıyordu Cevap = A
7 Anlatım türleriyle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
A)Lirik anlatımda kelimeler genellikle gerçek anlamında kullanılır
B)Öğretici anlatımda amaç okuyucuyu heyecanlandırmaktır
C)Gelecekten söz eden anlatımda ihtimal ve var sayımlara yer verilir
D)Emredici anlatımda dilin daha çok göndergesel işlevi kullanılır
E)Sıfatlar, daha çok kanıtlayıcı anlatımda kullanılır
Cevap =C
8 Toplumsal kuralların belirlendiği bir metinde daha çok hangi anlatımtürü kullanılır?
A) Destansı B) Öyküleyici C) Lirik www.teknolojiweb.net
D) Emredici E) Öğretici
9 Tanımlama, örneklendirme, sayısal verilerden yararlanma, karşılaştırma gibi yöntemlerden daha çok hangi anlatım türünde yararlanılır?
A) Açıklayıcı B) Lirik C) Destansı
D) Mizahi E) Fantastik
10 Aşağıdakilerden hangisi söyleşiye bağlı anlatıma örnek bir metin türü değildir?
A) Sohbet B) Mülakat C) Diyalog D) Makale E) Monolog
Sayfa = 210
11 Biraz önce beyaz mantolarını rüzgara kaptıran ağaçlar, kaybolan gün ışığında kopkoyu, korkunç karaltılar halinde birbirlerine daha çok sokulmuş gibi görünüyordu Bu yabani bölgeye ağır bir sessizlik çökmüştü Burası cansız, hareketten yoksun, soğuğu kanı donduran, ıpıssız bir bölgeydi Yabani bölgeye, kasvetten öte soğuk bir yalnızlık hakimdi Bu soğuk yalnızlığın bağrında acı acı çınlan bir kahkaha gizliydi sanki Her türlü acıdan daha korkunç bir kahkaha; ruhsuz, bir heykelin gülümseyişi kadar donuk, buz gibi soğuk bir kahkaha! Acımasız, uçsuz bucaksız bu bölge kendi iradesini her şeye egemen kılarak tüm bilgeliğiyle yaşamla ve çabalarıyla alay ediyor gibiydi
Paragrafta hangi anlatım türünden yararlanılmıştır?
A) Açıklayıcı B) Öyküleyici C) Lirik Geçer geceleri çizilmiş dağlardan,
Yiğit yanık türküsüyle
Halkın düşü çağırır onu
Yansır güzel kayalarda
Beyaz atının gölgesiyle
Şiirin hangi mısrasında sıfat kullanılmamıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
13 “O” kelimesi aşağıdakilerin hangisinde farklı bir türde kullanılmıştır?
A)Anılmazdı Veysel adı
O, sana aşık olmasa
B) Gördüm ki o gurbet kuşunun gezdiği yerde cansız bir avuç tüy yatıyor
Baktım: O, kuşmuş
C) Kalbime girme; o, kaşane değil
Git bahar, git bahar… Uzaklarda gül
D) Hani bir resmim kalmıştı sende,
Onu olsun yalnız bırakma emi
E)O, eski bir güvercindi, gittikçe hatırlarım
O, eski bir güvercindi; uçması da iyiydi bana kalırsa Cevap = A
14 Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi çatı yönüyle farklıdır?
A)Bayılan adam boylu boyunca yere serildi
B)Okulun bahçesinde bir paket bulundu
C)Ayrılacaklarını anlayan çocuk annesine sıkıca sarıldı
D)Seyircilerin alkışlarını duyan sanatçı koltuğuna iyice kuruldu
E)Posta kutusuna mektubun gelmediğini görünce üzüldü Cevap = B
Sayfa= 211
15 “Irmak – gece – ufaklık” isimlerinin ortak özellikleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A)Somut – tekil – özel isim
B)Soyut – çoğul – cins isim
C)Somut – topluluk – cins isim
D)Somut – tekil – cins isim
E)Somut – topluluk – cins isim Cevap = D
16 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf kullanılmamıştır?
A)Çocuk korkulu gözlerle etrafına bakıyordu
B)İpler arasından elini zorla heybeye sokmaya çalıştı
C)Arabayı biraz daha ileri alabilir misiniz?
D)Yaşanan doyumsuz bir günün ardından yüzler gülüyordu
E)Buradaki çayır ve otlaklarda hayvan otlatılmaz Cevap = E
17 Aşağıdaki cümlelerde kullanılan fiilimsilerden ikişerli grup oluşturulursa hangisi dışta kalır?
A)Buluşmayı hayal ederdik eşsiz baharlar ülkesinde
B)Çorbasından başka bir şeye el sürmeyen şaire, öteki yemekleri gösterdi
C)Kapıdan çıkarken daktilonun tıkırtıları arasından biri bana seslendi
D)İki karga havalanıp okulun saçağına kondu
E)Çaresiz insanları düşünmekten alamadım kendimi Cevap = B
18 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat kullanılmamıştır?
A)Şiirde şekil için içerik feda edilemez
B)Çocuk, kaşla göz arasında kaybolmuştu
C)Martılar denizin üzerinde sevinçle raks ediyordu
D)Yalnız senin gezdiğin yerler mi güzel sanıyorsun?
E)Devrindeki pek çok şair gibi o da İstanbul’u anlatmıştı Cevap = B
19 Aşağıdaki cümlelerden hangisinde anlam kayması yoktur?
A)Bu akşam hep birlikte maça gidiyoruz
B)Pınarın suyu her gün biraz daha azalıyor
C)Ansızın büyük bir balık çıkıverir karşısına
D)Bunların hesabı bir gün mutlaka sorulur
E)Bilirim acı nasıl da oturur adamın yüreğine Cevap = E
20 Nihayetsiz çöllerin üstünden hep beraber
Geçerkenbulmadılar ne bir ot ne bir yosun
Ürkmeden su içsinler yavaşça susun, susun!
Bir sebile döküldü bembeyaz güvercinler…
Altı çizili kelimelerden hangisi sıfat görevindedir?
A)Nihayetsiz
B)Hep
C)Ne… ne
D)Ürkmeden
E)Yavaşça Cevap = A
Sayfa= 212
TASARI ÇALIŞMASI
Seçilebilecek konular:
D) Betimleyici E) Öğretici
12
Türk dilinin yabancı kelimeler karşısındaki durumu ve yapılması gerekenler,
Çevre kirliliğini emredici anlatımla sunum haline getirme,
Geçmişten günümüze mektubun sosyal hayatımızdaki yeri ve teknolojik gelişmeler karşısındaki durumu
NOT: Bu konular dışında ilgi duyduğunuz bir konuyu da belirleyebilirsiniz
Süre: İki ay
Çalışma İçeriğinde Yer Alması Gereken Konu Başlıkları:
1-Tasarının adı (1 – 15 kelime arası olmalıdır )
2-Tasarının konusu ( Konu açık ve net bir biçimde ifade edilmiş olmalıdır )
3-Tasarı çalışması içinde belirlenen durumun yada sorunun ayrıntılı biçimde tanımlanması ( Bu konudaki tasarının amacı belirtilmekle birlikte, durum yada sorun net biçimde açıklanmalıdır ve 7-15 sayfa olmalıdır )
Geliştirme sürecinin açıklanması ( Bu aşamada toplam bilgilerden yola çıkarak bir ürün ortaya koymaya yönelik yada öneriler geliştirmeye dönük yapılanlar 7-15 sayfayı geçmeyecek şekilde anlatılmalıdır )
Sonuç ve öneriler
Kaynakça
Tasarı Hazırlanırken İzlenecek basamaklar:
Basamak: Bu aşamada, seçmeyi düşündüğünüz konuyu araştırıp araştırmayacağınıza, konuyla ilgili kaynaklara ne düzeyde ulaşacağınıza ilişkin inceleme yaparak konu seçimine hazırlık yapınız Bu aşamada öğretmeniniz ile araştırmayı düşündüğünüz konuyu paylaşıp ondan konu belirleme yardım alınız
Basamak: Bir önceki basamakta yaptığınız işlemler sonucun da belirlediğiniz konunun “önemini, neden bu konuyu seçtiğinizi, hazırlayacağınız tasarı sonucun da neye ulaşmak istediğinizi” belirleyiniz
Basamak: Seçtiğiniz konuyla ilgili yeterli bilgiye ulaşmak amacıyla gerekli kaynaklara ulaşınız ( Kütüphane, İnternet, TV, radyo ve konu ile ilgili kaynak kişiler vb )
Basamak: Bir önceki basamakta ulaştığınız tüm kaynaklardan elde ettiğiniz bilgilerden faydalanarak oluşturduğunuz bilgiler metne dönüştürünüz ( 7-15 sayfayı geçmeyecek biçimde)
Basamak: Ulaştığınız kaynaklardan elde ettiğiniz bilgileri değerlendirerek çözüm önerileri üretiniz Bu çözüm önerilerini belirleme nedenlerinizi ortaya koyunuz
Basamak: Çalışmalarınızı rapor haline dönüştürünüz
Basamak: Raporu resimler, gazete haberleri, kendi çizimleriniz, tablo, grafik ve istatisliklerle destekleyerek poster haline dönüştürünüz
Basamak: Çalışmalarınızın sunumunu yapınız
Puanlama: Ekte verilen Tasarı Değerlendirme Ölçeği ile yapılacaktır
BAŞARIM ÖDEVİ
Sayfa= 214
Sevgili öğrenciler;
Sizden aşağıdaki ünite ile ilgili olarak verilen konuları dikkatlice okumanızı, bunlardan yapmak istediğiniz bir tanesini seçmenizi ve seçtiğiniz konu ile ilgili araştırma yaparak çalışmanızı, bir rapor halinde ve sınıf ortamı içinde poster biçiminde sunmanızı bekliyorum
a)Seçeceğiniz herhangi bir konuda hikaye yazınız Bu hikayeyi yazarken öyküleyici anlatımın özelliklerini de dikkate alınız Bu metinlerdeki dil bilgisi öğelerini ( isim, sıfat, zarf vb ) bularak dağılımlarını grafiklerle gösteriniz Oluşturduğunuz hikayeyi ve grafikleri fotoğraf, çizim, resim, karikatür vb görsel araçlarla zenginleştiriniz
b)Seçeceğiniz herhangi bir konuda hikaye yazınız Bu hikayeyi yazarken betimleyici anlatımın özelliklerini de dikkate alınız Bu metinlerdeki dil bilgisi öğelerini ( isim, sıfat, fiil vb ) bularak dağılımlarını grafiklerle gösteriniz Oluşturduğunuz hikayeyi ve grafikleri fotoğraf, çizim, resim, karikatür vb görsel araçlarla zenginleştiriniz
c)Seçeceğiniz herhangi bir konuda hikaye yazınız Bu hikayeyi yazarken duygusal anlatımın özelliklerini de dikkate alınız Bu metinlerde ki dil bilgisi öğelerini ( isim, sıfat, zamir vb ) bularak dağılımlarını grafiklerle gösteriniz Oluşturduğunuz hikayeyi ve grafikleri fotoğraf, çizim, resim, karikatür vb görsel araçlarla zenginleştiriniz
NOT: Yukarıda belirtilen konuların dışında ünite ile ilgili istediğiniz bir konuyu benimle paylaşarak belirleyebilirsiniz
Bu çalışmayı başarıyla tamamlayabilmeniz için aşağıda ki adımları izlemelisiniz
1 Çalışmanız için yukarıda verilen konuları dikkatlice okumalı ve düşünmelisiniz
2 Yapabileceğinizi düşündüğünüz bir konuyu seçmelisiniz
3 Seçtiğiniz konu ile ilgili araştırma yapmalısınız
4 Çalışmanız için aile bireyleri, kitaplar, gazete haberleri, internet vb kaynaklarda yararlanabilirsiniz
5 Araştırmalarınıza dayanarak konu ile ilgili sunacağınız raporda hangi bilgilere yer vereceğinize karar vermelisiniz( planlamalısınız)
6 Çalışmalarınız doğrultusunda teslim edeceğiniz raporu hazırlamalısınız
7 Çalışmalarınız doğrultusunda sınıfta sergileyeceğiniz araç gereçleri ( poster ve bu posterde yer almasını düşündüğünüz görsel araç gereçler) hazırlamalısınız
8 Çalışmanızı rapor olarak …/…/20 tarihinde teslim etmeli ve sınıfta görsel araç gereçlerinizi sunmalısınız
DERECELİ PUANLAMA ANAHTARI
AÇIKLAMA: Yukarıda ki başarım ödevi aşağıdaki ölçütler doğrultusunda puanlanacaktır
Sayfa= 215 5
Ödevi hazırlarken çeşitli kaynaklardan faydalanılmıştır
Başarım ödevinde çalışılmak üzere seçilen konunun raporlaştırılmasında ulaşılan kaynaklardaki bilgilerden yeterince yararlanılmıştır
Poster çalışmasında aktarılan bilgiler grafik dışında fotoğraf, karikatür, çizim vb ile desteklenmiştir
Poster çalışmasında yer alan görsel araç gereçler, konuya ilişkin özet bilgiler ile desteklenmiştir
Ödevde kullanılan kaynaklar uygun biçimde rapora yansıtılmıştır
Rapor anlaşılır biçimde yazılmıştır Oluşturulan cümleler Türkçe yazımı kurallarına uygundur
4
·Ödevi hazırlarken çeşitli kaynaklardan faydalanılmıştır
·Başarım ödevinde çalışılmak üzere seçilen konunun raporlaştırılmasında ulaşılan kaynaklardaki bilgilerden yararlanılmıştır
·Poster çalışmasında aktarılan bilgiler grafik dışında fotoğraf, karikatür, çizim vb ile desteklenmiştir
·Poster çalışmasında yer alan görsel araç gereçler konuya ilişkin özet bilgiler ile desteklenmiştir
·Rapor anlaşılır biçimde yazılmıştır
3
·Ödevi hazırlarken çeşitli kaynaklardan faydalanılmıştır
·Başarım ödevinde çalışılmak üzere seçilen konunun raporlaştırılmasında ulaşılan kaynaklardaki bilgilerden yararlanılmıştır
·Poster çalışmasında aktarılan bilgiler grafik dışında fotoğraf, karikatür, çizim, vb ile yeterince desteklenmemiştir
·Poster çalışmasında yer alan görsel araç gereçler konuya ilişkin özet bilgiler ile yeterince desteklenmemiştir
·Ödevde kullanılan kaynaklar uygun biçimde rapora yansıtılmamıştır
·Rapor anlaşılır biçimde yazılmıştır
2·Rapor anlaşılır biçimde yazılmıştır
·Poster çalışmasında aktarılan bilgiler grafik dışında fotoğraf, karikatür, çizim vb ile yeterince desteklenmemiştir
·Poster çalışmasında yer alan görsel araç gereçler, konuya ilişkin özet bilgiler ile yeterince desteklenmemiştir
1·Raporda konuya ilişkin yer alan bilgiler yetersizdir ve anlaşılır biçimde yazılmamıştır
Bu içerik internet kaynaklarından yararlanılarak sitemize eklenmiştir
Ekleyen: Mert